Ö ÖZ ZE ET T En temel tanımı ile biyobankalar, insan biyolojik örnekleri ile bu örneklerle ilişkili tıbbi, soya ait, çevresel ve yaşam tarzı verilerini içeren yapılandırılmış kaynaklardır. Bu kaynaklar, katı-lımcılara ait DNA, kan ve doku gibi çok çeşitli biyolojik örnekler ile bu örneklerle ilişkili, yaş, cinsiyet, yaşam tarzı gibi kişisel bilgileri içermektedir. İnsan Genom Projesi'nin tamamlanmasıyla birlikte, biyobankalar, hem biyoteknoloji, hem de genomik alanlarında önemli bir konu haline gelmiştir. Var oldukları süre, içerdiği örnek sayısı ve ölçeği, içerisinde depolanan örneklerin türü, depolanan örneklerin kullanım amaçları, verilerin ve örneklerin prospektif ya da retrospektif olarak kullanılması, örnekleri saklama koşulları, devlet kuruluşu ya da kar amaçlı olup olmaması, mali olarak nasıl desteklendiği, kullanılan gizlilik yöntemleri ve faaliyet gösterdikleri siyasi ve hukuki ortam gibi özellikleri göz önüne alındığında, biyobankalar arasında farklı sınıflandırmalar yapmak müm-kündür. Biyomedikal araştırmalar ve ilaç gelişimi için yeni ve önemli bir alt yapı ile kaynak oluş-turması bakımından son yıllarda pek çok ülkenin dikkatini çekmeye başlayan biyobankaların dünya genelindeki faaliyetlerinin artmasıyla birlikte, konu ile ilgili etik ve yasal tartışmalar da gündeme gelmiştir. Bu alandaki temel etik sorunlar, başta aydınlatılmış onam olmak üzere, katılımcıların gizliliğinin ve mahremiyetinin korunması, yarar paylaşımı, ticarileşme ve verilerin üçüncü kişiler tarafından kullanımıdır. Makale kapsamında bu sorunlar; aydınlatılmış onam, gizlilik ve mahremiyetin korunması ile toplumsal ve insan haklarına dayalı bir yaklaşım olmak üzere üç ana başlıkta işlenmiştir.A An na ah h t ta ar r K Ke e l li i m me e l le er r: : Biyolojik örnek bankaları; etik; bilgilendirilmiş onam, aydınlatılmış onam; mahremiyet; gizlilik A AB BS S T TR RA AC CT T In common definition, the biobanks are, structured resources which are about human biological materials and associated data including clinical, genealogical, lifestyle and environmental data. These resources contain biological materials like DNA, blood and tissue that are related to participants, and associated data like age, gender and lifestyle. The biobanks have become an important issue both in biotechnology and genomics when Human Genome Project was completed. It is possible to make various classifications between biobanks consider to the period of time they have been existence, the size of the biobank, the type of samples being collected, the intended usage of materials, whether data and samples are prospective or retrospective, whether they are public organization or private institution, how they are financially supported, the method used for privacy and the political and legal environment where they active etc. The biobanks are a new and important infrastructure as well as an important resource for biomedical research and drug developments. Also, with the increasing of biobanking activities worldwide, ethical and legal debates in this area have brought to the ...