Hypertension is the most important risk factor for cardiovascular diseases such as stroke, coronary artery disease and sudden cardiac death. Depending on the etiology, there are many different hypertension types, these types of hypertension are investigated in different models.The use of experimental animal models has provided valuable information on many aspects of hypertension such as etiology, pathophysiology, complication and treatment. For this purpose, appropriate experimental method and animal to be used in these studies should be selected considering the design of the study and its limitations. Since significant differences exist between hypertension in experimental animals and human hypertension the extrapolation of results obtained from experimental studies to humans is extremely important. In this review, various experimental models which are used in hypertension research were evaluated. Keywords: Hypertension, experimental models, experimental animals
GİRİŞHipertansiyon, etiyolojisinde genetik faktörleri ve çevresel etkenleri de içeren, kardiyovasküler hastalıklar içerisinde en sık görülen heterojen, multifaktöriyel bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Bu hastalık, dünya genelinde görülme sıklığının yüksek olması ve son organ zedelenmelerine yol açması nedeniyle önem taşımaktadır ve araştırma alanı olarak da büyük ilgi çekmektedir (1). Hipertansiyon, iskemik ve hemorajik inme ile kardiyak ölümler için en önemli risk etkeni olarak kabul edilmektedir (2). Bu hastalıkla ilgili eğitim programlarına ve yüksek kan basıncını normale çeviren ilaçların kullanılıyor olmasına karşın, hipertansiyon halen "sessiz katil" olarak tanımlanmakta-dır (1). Hipertansiyon, toplam periferik damar direncinde artma, kalpte hipertrofik değişimler, kalp debisinde artma, artmış sempatik sinir sistemi etkinliği, ateroskleroz gibi damar düz kas hücrelerinde yapısal değişimler ve böbrek işlevlerinde bozulma ile karakterize bir hastalıktır (3). Hipertansiyonun görülme sıklığının her geçen yıl artıyor olması deneysel hayvan modellerinin geliştirilmesinin önemini de beraberinde getirmiştir (4). Hipertansiyonun patofizyolojisinde birçok etkenin yer alması hipertansiyon araştırmalarında birbirinden farklı deneysel hayvan modellerinin geliştirilmesine olanak taşımıştır (2, 5). Bununla birlikte, deneysel hayvan modellerinde hipertansiyon gelişimi insandakine göre farklı patojenez ve karakteristik özellikler sergileyebilmektedir. Bu nedenle, deneysel hayvan çalışmalarından elde edilecek bulguları kliniğe uyarlayabilmek için uygun deney hayvanı modelini seçmek ve elde edilen sonuçları titizlikle analiz etmek gerekmektedir (3). Hipertansiyon araştırmaları için yapılan deneysel hipertansiyon modellerinde kullanılacak olan ideal deney hayvanı-nın kardiyovasküler sistem yapısı ve anatomisi ile birlikte hemodinamik ve fizyolojik özellikleri açısından insanınkine benzer özellikler taşıması gerekmektedir. Seçilecek olan deney modeli, insanda görülen hipertansiyonun karakteristik özelliklerini ve komplikasyonlarını göstermekle birlikte, kronik st...