Açık ve Ambalajlı Dondurmalarda Aflatoksin M1 Varlığının Araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, ambalajlı ve açık olarak satışa sunulan dondurmalarda Aflatoksin M1 (AFM1) varlığının araştırılması, yasal düzenlemeler dikkate alınarak halk sağlığı yönünden tehlike oluşturup oluşturmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, 30 adet farklı markalardan oluşan meyveli, sade ve çikolatalı dondurma, 30 adette farklı satış noktalarından olmak üzere açık olarak satışa sunulan (meyveli, sade ve çikolatalı dondurma) toplam 60 adet dondurma örneği toplanarak ELISA yöntemi ile analizleri yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarında tüm dondurma örneklerinde değişen konsantrasyonlarda AFM1 tespit edilmiştir. Ambalajlı dondurmalarda ortalama AFM1 düzeyi 0.045±0.019 μg/kg, açık olarak satışa sunulan dondurma örneklerinde ise AFM1 konsantrasyonu 0.030±0.006 μg/kg olarak ölçülmüştür. Analiz edilen tüm örnekler içesinden 10 örnek (%17) Türk Gıda Kodeksi’nin izin verdiği yasal sınırı (0.05 μg/kg) aştığı tespit edilmiştir. Yasal sınırı aşan örneklerin tamamı ambalajlı olup, içerik olarak meyveli grupta (0.077±0.016 μg/kg) yer almıştır. Açık olarak satışa sunulan örnekler içerisinde yasal sınırı geçen örnek tespit edilmemiş, ancak bu sınıra yakın 14 örneğin AFM1 ile kontamine olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak AFM1’e maruz kalma potansiyelinin ambalajlı olarak satılan dondurma örneklerinde daha fazla olduğu belirlenmiştir. Halk sağlığını tehdit eden kanserojen AFM1 riskinin en aza indirilmesi için, dondurmanın ham madde seçimi başta olmak üzere, üretimden depolanmaya kadar ki tüm proses aşamalarında, gerekli hijyen koşullarına uyulmalı ve düzenli denetim ve kontroller yapılmalıdır. Bu riski en aza indirmek için gerekli yeni stratejiler geliştirilmelidir. İyi tarım uygulamaları ile alınacak önlemler oluşabilecek problemleri kontrol edebilecektir