Additional value cardiac computed tomography – is it worth assessing more than coronary arteries?

Abstract

WstępDzięki postępowi technicznemu, który dokonał się w ostatnich latach, obrazowanie naczyń wieńcowych za pomocą wielorzędowych tomografów komputerowych bramkowanych sygnałem EKG stało się praktyką codzienną. Badanie naczyń wieńcowych metodą tomografii komputerowej (ang. computed tomography, CT) umożliwia ocenę światła i ściany naczynia, stopnia jego zwężenia oraz anomalii naczyń wieńcowych. W przypadku tętnic wieńcowych badanie obejmuje fragment klatki piersiowej, od poziomu rozwidlenia tchawicy do podstawy serca, w przypadku oceny pomostów wień-cowych badaniem objęta jest cała klatka piersiowa. Dane uzyskane podczas badania angio-CT naczyń wieńcowych umożliwiają diagnostykę nie tylko naczyń wieńcowych, ale również innych struktur sercowo-naczyniowych czy pozasercowych. Bez wykonywania dodatkowych rekonstrukcji badania możemy ocenić: osierdzie, zastawki, jamy i przegrody serca, mięsień sercowy oraz fragmenty dużych naczyń -aorty, pnia i tętnic płucnych. Ocena płuc, śródpiersia i elementów kostnych wymaga wykonania dodatkowych rekonstrukcji na maksymalnym polu widzenia. Nie wpływa to na jakość ani czas badania i nie naraża pacjenta na dodatkowe promieniowanie. Ocena serca i dużych naczyń OsierdzieOsierdzie składa się z blaszki trzewnej i ściennej, pomię-dzy którymi znajduje się niewielka ilość płynu, obejmuje serce dookoła -od podstawy do początkowych odcinków wielkich naczyń serca. W badaniu CT osierdzie przedstawia się jako cienkie pasmo, grubości 1-2 mm, otaczające serce (ryc. 1. A), tworzące zachyłki i zatoki osierdzia. Znajomość anatomii osierdzia pozwala uniknąć mylnego rozpoznania zachyłków osierdzia jako powiększonych węzłów chłon-nych czy torbieli oskrzelopochodnych [1]. Tomografia komputerowa pozwala na wykrycie płynu w osierdziu (ryc. 1. B), ocenę jego ilości oraz ewentualnego ucisku na jamy serca (tamponada osierdzia -rozkurczowe zapadanie się prawej komory i skurczowe zapadanie się przedsionków). Pomiar współczynnika osłabienia promieniowania płynu umożli-wia rozpoznanie krwawienia do worka osierdziowego i może dostarczyć wskazówek dotyczących etiologii wysię-ku. Pogrubiałe lub ulegające wzmocnieniu osierdzie wraz z obecnością płynu sugeruje czynne zapalenie osierdzia. W zaciskającym zapaleniu osierdzie jest pogrubiałe oraz zawiera linijne i blaszkowate zwapnienia (ryc. 1. C, D). Zastawki sercaWykorzystując dane z badania angio-CT naczyń wień-cowych, możemy ocenić zastawkę aortalną i mitralną. Obrazowanie zastawki trójdzielnej i płucnej może być trudniejsze z powodów technicznych, gdyż wymaga właści-wego zakontrastowania jam prawego serca. Zastawka aortalna składa się z trzech płatków: prawego, lewego i niewieńcowego (ryc. 2. A, B). Najczęstszą wrodzoną patologią zastawki aortalnej jest zastawka dwupłatkowa spotykana u 1-2% populacji (ryc. 2. C, D). Rzadką anomalią jest