After Radical Prostatectomy Erectile Dysfunction: Approach and Penile Rehabilitation Treatment Modalities

Abstract

ÖZETRadikal prostatektomi, organa sınırlı prostat kanserli olgularda altın standart tedavi olmasının yanında operasyon sonrası görülen erektil disfonksiyon olguların hayat kalitelerini ileri derecede bozmaktadır. Bu derlemede güncel literatür taranarak radikal prostatektomi sonrası görülen erektil disfonksiyon, patofizyoloji, korunma ve kullanılan tedavi modaliteleri değerlendirildi. Uygun hasta, ileri cerrahi teknik operasyon sonrası görülen erektil disfonksiyonun önlenmesinde önemlidir. Erken başlanılan rehabilitasyon programı erektil disfonksiyonun erken dönemde düzelmesini sağlamaktadır. Standart tedavi yöntemleri fosfodiesteraz 5 inhibitörleri, transüretral prostoglandin, intrakavernozal enjeksiyonlar, vakum cihazları ve penil protez implantasyonu gibi birbirleri arasında çeşitli avantaj, dezavantaj ve endikasyon farklılığı bulunan standart tedavi modelleri dışında büyüme faktörleri, immünofilinler, gen ve kök hücrelerle yapılan çalışmalar umut vericidir. (JAREM 2012; 2: 89-95) Anahtar Sözcükler: Radikal prostatektomi, erektil disfonksiyon, penil rehabilitasyon ABSTRACT Although radical prostatectomy is the golden standard treatment for organ confined prostate cancer, postoperative erectile dysfunction which can be seen after operations severely deteriorates the quality of life. In this compilation, by scanning the medical literature, the erectile dysfunction, pathophysiology, prevention and treatments used in post radical prostatectomy are reviewed. An appropriate patient is crucial to prevent erectile dysfunction seen after advanced surgical techniques operations. An early rehabilitation program allows rapid correction of erectile dysfunction . Standard treatment methods such as phosphodiesterase 5 inhibitors, transurethral prostaglandin, intracavernosal injections, vacuum devices and penile prosthesis implantation have many advantages and disadvantages, and standard treatments models have indication differences. The recent studies on growth factors, immunophilines, gene and stem cell treatments are promising. (JAREM 2012; 2: 89-95 GİRİŞRadikal prostatektomi (RP), organa sınırlı prostat kanseri saptanan ve yaşam beklentisi 10 yılın üstünde olan olgularda altın standart tedavi seçeneği olarak giderek artan sayılarla uygulanmaktadır. Tü-mörün tamamen çıkarılması operasyonun birinci amacıdır (1). Prostatektomi sonrası gelişen erektil disfonksiyon (ED) yaşam kalitesini etkileyen önemli sorunlardan biridir. Cerrahi sonrası hastaların %26-100 ünde görüldüğü tahmin edilmektedir (2). Walsh'un anatomik RP'yi tanımlaması ve son 20 yılda prostatın nöroanatomisinin daha iyi anlaşılması RP sonrası cinsel fonksiyonların devamı konusunda önemli aşamaların başındadır. Gelişmeler ne kadar hızlı olsa da yük-sek hasta sayısına sahip ve tecrübeli merkezler dışında RP sonrası sertleşme problemleri %50'lerin üzerinde seyretmektedir (3, 4).Prostatektomi sonrası ED'nin patofizyolojisi ile ilgili bilgilerimizde önemli gelişmeler olmuştur (5, 6). Kavernöz sinirlerin etkilenmesi ile pudental arter kesilerinin kavernöz düz kas ü...