Aktif ve Pasif Yurttaşlardan Oluşan Toplumlarda Planlama Süreci ve Plancının Rolü

Abstract

Bu yazının amacı aktif ve pasif yurttaşlardan oluşan farklı toplum yapılarında ne tür planlama süreçlerinin ortaya çıkabileceği konusunda bir tartışma yapmaktır. Aktif veya pasif yurttaşlık, bu yurttaşların oluşturduğu farklı toplumsal yapı, bu yapı içerinde ortaya çıkabilecek liderlik biçimleri, temsili veya katılımcı demokrasi ve nasıl bir planlama sorusu bu yazının temel sorularını oluşturmaktadır. Yurttaşlık temelli ortaya çıkan toplumsal yapı farklılıklarının planın meşruiyetini, uygulanmasını, örgütlenmesini ve planlama sürecini nasıl etkilediğine dair tartışmalar, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Doktora Programında Prof. Dr. İlhan Tekeli tarafından yürütülen derslerde yapılan teorik tartışmalar ve değerlendirmeler çerçevesinde gelişmiştir. Bu bağlamda, yazının yöntemi temel kavramların çerçevesinin çizilmesi ve farklı örnekler üzerinden karşılaştırmalı değerlendirmeye dayanmaktadır. Bu değerlendirme sonucunda, sosyal, ekonomik ve kültürel yığılma noktaları olan kentlerde farklı planlama ve uygulama süreçlerinin kentli yurttaşlıkla ilişkili olarak oluştuğu görülmüştür. Sonuç olarak, ortaya koyulan farklı yurttaş davranışları, toplumsal yapı ve liderlik gibi etmenler dikkate alınarak planlamanın meşruiyeti, uygulanması, örgütlenme ve nasıl bir planlama sürecinin gerçekleşebileceğine dair öneriler geliştirilmiştir.