Alternatif Medya Olarak Fanzinler Üzerine Bir Değerlendirme: Bozkır ve Midas Örnekleri

Abstract

Bu çalışmanın konusunu, Türkiye’de yayımlanan ve üniversite öğrencileri tarafından hazırlanan politik fanzinlerin alternatif medya çerçevesinde değerlendirilmesi oluşturmaktadır. Öte yandan, çalışmada, bu politik fanzinlerin karşı hegemonyanın bir alanı olarak irdelenip irdelenemeyeceği tartışmaya açılmaktadır. Bu bağlamda, John Downing ve Chris Atton’ın alternatif medyaya yönelik yaklaşım ve ilkeleri çerçevesinde, politik fanzinlerin alternatif bir medya ve karşı hegemonik bir alan olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin çözümlenmesi bu çalışmanın sorunsalını oluşturmaktadır. Çalışmanın çözümleme bölümü için, Türkiye’de öğrenciler tarafından hazırlanan politik fanzinler içerisinden Bozkır ve Midas isimli iki fanzin seçilmiştir. Örnek olarak belirlenen bu fanzinler, amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmişlerdir. Bu iki fanzinin seçilmesinin nedeni hem öğrenciler tarafından hazırlanan/yayınlanan fanzinler olmaları hem de politik içerikli fanzinler olmalarıdır. Çalışmada, nitel çözümleme yöntemi benimsenmiştir. Bu bağlamda, çözümleme bölümünde, fanzinlerin içeriklerine yönelik metin analizi tekniği uygulanmıştır. Gerçekleştirilen metin analizinde, fanzinlerdeki yazılı ve görsel tüm içerikler analize dâhil edilmiştir. Bu bağlamda, araştırma soruları ve incelenen fanzinlerin içeriklerinden yola çıkarak şu tematik başlıklar oluşturulmuştur: (1) Fanzinlerin yapılanmaları, konumları ve amaçları açısından alternatifliği, (2) Fanzinlerin biçimsel ve teknik açıdan alternatifliği (3) Fanzinlerin konu ve içerik açısından alternatifliği. Çalışma sonucunda, fanzinlerin birer alternatif medya mecrası olarak karşı hegemonik bir direnişe olanak tanıdıkları belirlenmiştir.