Amaç. Bu çalışmada, gıda katkı maddesi olarak kullanılan Bütillenmiş hidroksitoluen (BHT)'in sadece kendisinin ve ayrıca BHT'nin bir kimyasal karsinojen olan 3-Metilkolantren (3-MC) ile birlikte uyğulandığında rat akciğerlerindeki karsinojen potansiyelleri ve p53 ekzon 8 geni üzerindeki mutasyon etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem. Bu çalışmada 52 erkek rat kullanılmıştır. Deneye alınan birinci gruptaki (D 1 grubu) 15 rata, 6 kez 3-MC (40 mg/kg/hafa dozda ip yolla) uygulanmıştır. Deneye alınan ikinci gruptaki (D 2 grubu) 15 rata tek doz 40 mg/kg 3-MC ve ardından 6 kez BHT (200 mg/kg/hafta dozda ip yolla) uygulanmıştır. Deneye alınan üçüncü gruptaki (D 3 grubu) 12 rata, sadece 6 kez BHT (200 mg/kg/hafta ip yolla) uygulanmıştır. Ayrıca 10 rat'tan oluşan bir kontrol grubu kullanılmıştır. Ratlar 26 hafta beklenildikten sonra servikal dislokasyon ile öldürülmüştür. Akciğerler sintigrafik, radyolojik ve morfolojik olarak değerlendirilmiştir. Bütün grupların akciğer dokusundan DNA izolasyonu yapılmış ve bu DNA'lardan, P53 geni ekson 8 amplifkasyonu Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) ürünlerinde Single-Strand Conformation Polimorphism (SSCP) analizi yapılarak, nokta mutasyonu taraması yapılmıştır. Bulgular. Bu çalışmaların sonucunda radyolojik, sintigrafik, morfolojik ve genetik düzeyde ratların akciğerinde kanser oluşumu tespit edilememiştir. Fakat ratlara kimyasal maddelerin uygulanım yerinde yumuşak doku kaynaklı sarkom gelişimi tespit edilmiştir. Yapılan mutasyon taramasında P53 geni ekson 8'de bir mutasyon bulunamamıştır. Sonuç. Her ne kadar çalışmamızda ratlarda kanser oluşumu tespit edemesekte, uygun doz ve zaman uyumlu 3-MC ve BHT uygulayarak, özellikle tümör oluşumuna duyarlı fare türleri kullanarak çalışmanın uygun olacağı düşünülmüştür.
Anahtar sözcükler: Bütillenmiş hidroksitoluen (BHT), P53 geni, rat akciğer dokusu, mutasyon, kanser
AbstractAim. In this study we aimed to detect the carcinogenic effects on lungs of rat and, also the mutation effects on P53 ekzon 8 gene of Butylated hydroxytoluene (BHT) and BHT together with 3-Metilkolantren (3-MC) which is a carcinogenic chemical substance. Method. In this study, 52 male rats were used. 15 rats in the first group (D 1 ) are administered 3-MC i.p 40 mg/kg per week during 6 weeks. 15 rats in the second group (D 2 ) were given a single dose of 3-MC i.p. 40 mg/kg and subseguently BHT 200 mg/kg of body weight per week for 6 weeks. 12 rats in the third group (D 3 ) were exposed to BHT 200 mg/kg of body weight on weekly basis for 6 weeks. 10 rats in Control (c) group were only given corn oil in which both 3-MC and BHT are soluable, for 6 weeks receiving 100 l for each shot. The rats were killed with cervical dislocation at the end of 26 weeks. Lung tisues were evaluated by scintigraphic, radiologic and morphologic methods. DNA isolation was carried out tissues of the lungs followed by Polymerase chain reaction (PCR) amplification for exon 8 of p53 gene. Then, in the PCR products mutational analysis was carried out using Single-Strand Conformation Polimorphi...