Anneleri̇n Okul Öncesi̇ Dönemdeki̇ Çocuklarinin Okuryazarlik Geli̇şi̇mleri̇ne Yöneli̇k Bi̇lgi̇ Ve Uygulamalarinin İncelenmesi̇

Abstract

Bu çalışmada okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin, çocuklarının okuryazarlık gelişimlerine ilişkin bilgi ve uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama yöntemi ile yürütülen çalışmaya 853 anne katılmıştır. Verilerin toplanmasında Anderson (1995) tarafından geliştirilen ve Austin (2017) tarafından uyarlanan Ebeveynlerin Okuma Yazma Öğrenmeye İlişkin Algıları (Parents’ Perceptions of Literacy Learning)” isimli anket kullanılmış, anket annelere çevrimiçi olarak ulaştırılmıştır. Verilerin analizinde, anket maddelerine verilen yanıtların sıklık ve yüzdeleri hesaplanmış sonrasında katılımcıların doğru yanıtları “1” ile puanlanarak anketten alınan toplam puanlar hesaplanmıştır. Katılımcıların toplam puanlarının eğitim düzeyi, çocuklarının cinsiyet ve yaşlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı T Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi yapılarak incelenmiştir. Ayrıca anketteki açık uçlu bir soruya verilen yanıtlar kategoriler altında toplanarak analiz edilmiş ve kategorilerin yüzdeleri hesaplanmıştır. Bulgular annelerin büyük bir çoğunluğunun okuma öğrenme ve yazma gelişimine ilişkin doğru bilgilere sahip olduklarını ancak okuma yazmayı öğrenmeyi kolaylaştırıcı uygulamalarda yetersiz olduklarını göstermiştir. Annelerin okuryazarlığa ilişkin bilgi düzeyleri çocuklarının yaş ve cinsiyetlerine göre değişmezken; eğitim düzeyi yüksek olan annelerin, bilgi düzeylerinin de anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu görülmüştür. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, uygulama ve ileri araştırmalara yönelik öneriler verilmiştir.