Antik Yunan dan Bir Eğitim Modeli: Sparta

Abstract

Öz: Bu çalışma antik Yunan kent devletlerinden biri olan Sparta'nın eğitim sistemini konu almaktadır. Doküman analizi yöntemiyle ele alınan çalışmanın amacı toplumların yapılanmalarında, ilerleyiş ve yok oluşlarında eğitimin yerini göstermesi bakımından antikçağdan bir örnek ortaya koymaktır. Sparta tarihte ilk kez eğitimi devlet denetimine almış ve hedefleri doğrultusunda bir nesil yetiştirme çabasına girmiş olması sebebiyle araştırma konusu olarak seçilmiştir. Eğitimi diğer Yunan kent devletlerinde olduğu gibi vatandaşlarının tercihine bırakmamış, onlara eşit ve zorunlu bir eğitim sağlamıştır. Konuyla ilgili bilgi veren antik kaynaklar ve az sayıda yazıt incelendiğinde, Sparta eğitim sisteminin oldukça sert, insan psikolojisini, bireyi yok sayan bir sistem olduğu anlaşılmaktadır. Eğitimin toplum ve devlet açısından öneminin farkına varıldığı bir ilk olarak Sparta eğitiminin amacı, sadece vatansever ve itaat eden bireylerden kurulu bir toplum yetiştirmek olmuştur. Sparta bu emelini gerçekleştirmeyi başarmış ancak Yunan uygarlığı denilince akla gelen felsefe, sanat, edebiyat, bilim gibi alanlarda katkı sağlayamamış, yaratıcılığı geliştirememiş ve hatta askeri anlamda da istenilen başarıya erişememiştir. Bunun nedeni, eğitimde bilimi, felsefeyi, sanatı, edebiyatı, yaratıcı düşünceyi, aslında insanı insan yapan değerleri yok saymış olması mıdır? İşte bu çalışmada Sparta eğitim sistemi incelenirken bu soruya da cevap aranacaktır.Abstract: This study focuses upon the education system of Sparta, an ancient Greek city-state. The purpose of this study employing the document analysis method is to present a sample from antiquity to emphasize the importance of education in the structuring, progress and also in the annihilation of societies. Sparta was the first state in history to take education under the control of the state and to attempt to educate a new generation. Sparta gave its citizens equal and compulsory, regimented education, it didn't leave education up to individual choice, as in the other Greek city-states. From the ancient sources and a few surviving inscriptions concerning this subject, its clear that the education system of Sparta was quite hard and was also a system that ignored human psychology and individuality. As the first to realize the importance of education for society and the state, Sparta's purpose was construct a society of patriotic and obedient individuals. Sparta succeeded in realizing that ambition but was unable to develop creativity and to contribute to areas of Greek civilization such as: philosophy, art, literature, science and it also couldn't reach complete military success. Was the reason of this failure due to neglecting philosophy, art, literaure, science, neglecting the creative thinking which makes a human being, human? In examining the Spartan education system an attempt is made to provide an answer to this question.

Halk Oyunları ve Toksik Liderlik

“…Eski Yunan'da çocuk yücelik duygusunu aile ile kazanır ve ayinlere katılırdı. Spartalılar azınlık olduğu için hepsi savaşçı ve onlara eğitim devlet eliyle verilirdi (Dikyol, 2016). Atinalılarda ise durum daha özeldi.…”

Anti̇k Yunan Toplumunda Hetairalarin Varliği

“…Ancak öncelikli olarak Yunan (Ἕλλην) dünyasının da dâhil olduğu ataerkil sisteme ilişkin temel kavramlara 2 Antik Yunan'da, kültürel politik ve entelektüel anlamda başı çeken ve belirleyici olan şehir devleti şüphesiz Atina'dır ve kültürel anlamda Sparta örmeğinden oldukça uzakta yer almaktadır (Ayrıntılı bilgi için bkz. Çığır-Dikyol, 2016). Bu bağlamda çalışmada Atina örneği üzerinden ilerlenmektedir.…”