Antioxidant, Anti-urease Activities and Genotoxic Effects of Terfezia claveryi Methanol Extracts on Human Lymphocytes

Abstract

Terfezia claveryi koyu kahve renkli bir trüf mantarı olup, Türkiye'de gıda olarak kullanımı oldukça yaygındır. Bu yüzden, mantarın biyolojik aktivitelerinin ve toksitesinin incelemesi önemli bir husustur. Bu çalışma ile T. claveryi metanol ekstrelerinin antioksidan, anti-üreaz aktivitelerinin araştırılması ve her bir ekstrenin genotoksisitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntemler: Metanol ekstrelerinin antioksidan aktiviteleri 2,2-difenil-1-pikrilhidrazil (DPPH), 2,2'-azinobis-(3-etilbenzotiazolin-6-sulfonik asit) (ABTS) ve demir (III) iyonu indirgeme antioksidan gücü (FRAP) yöntemleri ile incelendi. Ekstrelerin toplam fenolik bileşik içeriği Folin-Ciocalteu reaktifi (FCR) ile tayin edildi. Metanol ekstrelerinin antiüreaz aktiviteleri indofenol yöntemi ile değerlendirildi. Ayrıca, T. claveryi ektrelerinin DNA hasarı üzerindeki etkisi alkali comet tekniği ile insan lenfosit hücrelerinde incelendi. Bulgular: UM ekstresi, MM ekstresinden daha güçlü DPPH radikal süpürücü aktivite gösterdi [radikalin % 50'sinin inhibisyonunu sağlayan madde konsantrasyonu (IC50): 0.77±0.01 mg/mL, 1.17±0.02 mg/mL, sırasıyla p<0.0001]. Fakat her iki ekstrenin standarda göre daha düşük radikal süpürücü aktivite gösterdiği tespit edildi (p<0.0001). Her iki ekstrenin farklı konsantrasyonlarının çözücü DMSO ile kıyaslandığında DNA hasarına yol açtığı (p<0.0001) ve MM ekstresi ile inkübe edilen hücrelerde total comet skorunun yüksek bulunduğu saptandı (p<0.05). UM ekstresi, MM ekstresinden daha yüksek demir (III) iyonu indirgeyici ve anti-üreaz aktivite göstermekle beraber fark istatistiksel anlamlı bulunmadı ve her iki yöntemde de ekstrelerin pozitif kontrollerden daha düşük aktivite gösterdiği saptandı (p<0.0001). Sonuç: T. claveryi metanol ekstreleri lenfositler üzerinde genotoksisiteye neden olmaktadır ve her iki ekstre standartlara göre düşük antioksidan aktivite göstermektedir. Bu ön çalışmanın sonuçlarını ileri çalışmalarda farklı hücre dizilerinde doğrulanması gerekmektedir.