aş-boyun kanserleri, sindirim sistemi ve üst solunum yolu mukozalarından kaynaklanan skuamöz hücreli kanserlerdir. Skuamöz hücreli karsinom tüm baş-boyun kanserlerinin %90'ını oluşturmaktadır ve Baş-Boyun Kanserli Hastalarda Rehabilitasyon Hemşireliği Ö ÖZ ZE ET T Baş-boyun kanserlerinin %90'ını oluşturan skuamöz hücreli kanserler daha çok genetik yatkınlığı olan, alkol ve/veya sigara tüketen, 40 yaş üzerindeki erkeklerde görülmektedir. Baş-boyun kanseri tanısı konan bireyler, hastalık ve tedavi ile ilişkili olarak birçok semptomu ayrı ayrı veya bir arada deneyimlemektedir. Bu semptomların başlıcaları; yorgunluk, ağrı, kilo kaybı, iştahsızlık, disfaji, ağız kuruluğu, tükürük salgısında azalma, tat almada değişim ve diş problemleridir. Baş-boyun kanserli hastaların rehabilitasyon programının başlıca konuları; konuşma terapisi, beslenme ve stoma bakımı, çiğneme ve yutma terapisi ile ağrı yönetimidir. Hastaların fonksiyonel ve kozmetik sorunlarla baş edebilmesi için sağlık profesyonellerinin interdisipliner ekip yaklaşımıyla hastayı değerlendirmesi gerekmektedir. Ekip üyelerinden rehabilitasyon hemşiresinin hem bir vaka yöne-ticisi hem de hasta ve ailesinin tedaviye dâhil edilmesi, eğitim (trakeostomi bakımı, evde egzersizlerin yapılması) verilmesi, özbakımı ve öz yeterliliği geliştirme, komplikasyonların önlenmesi ve optimum fonksiyonu sağlama gibi görevleri bulunmaktadır. Baş-boyun kanserli hastalarda rehabilitasyon hemşirelerinin etkin bir şekilde bakıma katılmalarıyla hastaların yaşadıkları semptomların ve yaşam kalitelerinin artacağı düşünülmektedir.A An na ah ht ta ar r K Ke el li im me el le er r: : Baş ve boyun neoplazileri; rehabilitasyon; hemşirelik A AB BS ST TR RA AC CT T Squamous cell cancer, accounting for 90% of head and neck cancers, often occurs in males aged above 40 years with genetic predisposition, alcohol abuse, or smoking. Patients diagnosed with head and neck cancer experience many symptoms individually or in combination related to the disease and treatment. The main symptoms include fatigue, pain, weight loss, lack of appetite, dysphagia, dry mouth, decreased salivation, taste changes, and tooth problems. Speech therapy, nutrition, the maintenance of stoma, chewing and swallowing therapy, and pain management are the major components of the rehabilitation programs for patients with head and neck cancer. Health care professionals must use a interdisciplinary approach for the evaluation on patients to cope with functional and cosmetic problems. As a member of this team, rehabilitation nurses play a major role as case managers and also engage the patient and family into the treatment plan, providing education (tracheostomy maintenance and home exercises), improving self-care capabilities and selfsufficiency, preventing complications, and ensuring an optimum level of functionality. We suggest that the effective engagement of rehabilitation nurses into the treatment is helpful to alleviate symptoms and increase the quality of life of these patients.K Ke ey yw wo or rd ds s: : Head and neck neop...