Ar-Ge Projelerinde Kurum İçi ve Dışı Paydaşlar Arasındaki İş Birliğinin Başarı Algısı Üzerine Etkileri

Abstract

ÖzAr-Ge yatırımlarının katma değere dönüşmesi; sınırlı kaynaklara sahip, gelişmekte olan bir ülkenin rekabet gücünü artırmak için önemlidir. Bu ise, başarılı Ar-Ge projeleri yoluyla gerçekleşmektedir. Fakat Ar-Ge projelerinin içerdiği yüksek belirsizlik ve karmaşıklık nedeniyle, çoğu zaman Ar-Ge başarısının ne olduğu dahi tartışmalı olabilmektedir. Bu çalışmada, Ar-Ge projelerinin başarısı netleştirildikten sonra, bunda iş birliklerinin etkisinin incelenmesi motivasyonuyla hareket edilmiştir. Çünkü bu projelerde, genellikle zorluk derecesi yüksek ve farklı uzmanlıkların bir araya gelerek birlikte çalışmasını gerektiren görevler bulunduğundan, iş birliklerinin başarıyı etkilemesi beklenebilir. Yoğunlukla TÜBİTAK projelerinde görev almış ve Ar-Ge'de 15 yılın üzerinde tecrübesi olan 13 kişi ile yapılan yarı-yapılandırılmış yüz yüze görüşmelerle, üst yönetici ve proje ekiplerinin "Ar-Ge projesi başarısı" ve "Ar-Ge iş birlikleri" konularındaki algılarını ve deneyimlerini keşfetmek amaçlanmıştır.Nitel analiz sonucunda elde edilen bazı bulgular şu doğrultuda olmuştur: Ar-Ge projelerinin başarısında, proje hedefleriyle belirlenen somut çıktıların yanı sıra; insan kaynağı yetiştirme, bilgi birikimi ve iş birliği kültürü oluşturma gibi unsurlar, yeni projelerin tetiklenmesini kolaylaştırmakta ve proje, geleceğe katkısıyla başarılı olarak algılanmaktadır. Bütçe veya süreden sapma ise, Ar-Ge projelerinde beklenen durumlardır.Ar-Ge'de iş birlikleri, yetkinliklerin birbirini tamamlamasının kaçınılmaz olduğu durumlarda, görevleri net olarak belirlenen minimum sayıda ortak ile yürütülen projelerde fayda sağlamaktadır. Projede fazladan ortakların bulunması, tarafların taahhüt seviyesinde ya da hedeflerinde büyük farklılıklar olması veya yetkinliklerinin çakışması durumunda Ar-Ge iş birliklerinin karmaşıklık seviyesi artmaktadır.