Arakesi̇t Varsayimi Çerçevesi̇nde It-Ayriklarinin Öğreti̇mi̇ne Yöneli̇k Malzeme Tasarimi

Abstract

Özge CAN 3Öz 1970'lerden günümüze kadar pek çok dilcinin ilgisini çeken ayrıklar, sözdizimsel yapılarına ve içerdikleri ögelere göre sınıflandırılmıştır. Hemen her dilde farklı biçimlerde ortaya çıktıkları gözlemlenen ayrıkların üstlendikleri işlevler ise sınırlı bağlamlar çerçevesinde incelenmiştir ve İngilizcede yapılmış çok fazla çalışma ile karşılaşılmamaktadır. İngilizcedeki ayrıklar dilsel çatılar için her zaman test etme zemini oluşturmuştur. Ayrıkların bağımsız yapılar olarak değerlendirildiği çalışmaların da tümce düzeyinde kaldığı, bağlam içerisinde değerlendirilmediği ve erek dilde öğrenilmesinin zor olduğu gözlemlenmektedir. Genellikle dilbilgisi çalışmaları içerisinde bir sınama aracı olarak kullanılan ayrıklar, yabancı dil öğretimi sürecinde de sıklıkla işlevsel açıdan değil, biçimsel açıdan dâhil edilmektedir. Diğer bilişsel alanlar ile arakesit içeren ve içermeyen yapılar arasında bir ayrım öneren Arakesit Varsayımı çerçevesinde ayrıklar, birden çok dilsel altdizge ya da çeşitli dilbilgisi modüllerinin bir araya geldiği yapılardır. Bu noktada çalışmamızda Sözdizim-Söylemedimbilim Arakesitinde konumlanan bir ayrık türü olan It-Ayrıklarının geç ve güç işlerlik kazandığı görüşünden yola çıkılarak yabancı dil olarak İngilizce öğrenenler için bu yapıların daha etkin bir biçimde öğretilmesi için malzeme tasarlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle It-Ayrıklarının sözdizimsel ve söylemedimbilimsel özellikleri alanyazında yapılan çalışmalar 1 Bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Dilbilim Anabilim Dalı'nda 'Arakesit Varsayımı Çerçevesinde It-Ayrıklarının Öğretimine Yönelik Malzeme Tasarımı' başlıklı yayımlanmamış yüksek lisans tezinden çıkarılmıştır.