Tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar-dinî ve kültürel rituellerden tababete, sanattan edebiyata- tüm medeniyetlerde istisnasız karşımıza çıkan ‘koku’, insan hayatında hem bireysel hem de toplumsal olarak maddi manevi önemli bir yere sahiptir. Doğumda, düğünde, süslenme ve kozmetikte, cenazelerde; defin işlemleri ve dua ritüellerinde, tasavvufta, devlet tören ve protokolünde, hediyeleşmede, musikide, edebî metinlerde, ticaret ve siyasette, yemek kültüründe vb. sayısız alanda, kısaca hayatın her sahasında ‘koku’ daima insanın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Üç büyük dinin kutsal kitaplarında, ayin ve törenlerinde kokuyla ilgili sayısız gelenek bulunmaktadır. Buhur geleneği ve bu gelenekte kullanılan koku maddeleri, cennet- cehennem tasvirleri, peygamberlerle özdeşleşen koku sembolleri bunlardan sadece bazılarıdır. Türk kültüründe ve edebiyatında, kokunun geniş bir kullanım alanı vardır. Osmanlı Devleti’nde edebiyatın yanında; gündelik hayatta ve sarayda koku ile ilgili müstakil meslekler, özel birim ve görevliler bulunmaktaydı. Osmanlı devlet protokol ve merasimlerini, sosyal ve ticarî hayatını anlatan kaynaklarda kokuyla ilgili çok sayıda arşiv belgesi mevcuttur. Evliya Çelebi meşhur Seyahat-nâme’sinin giriş bölümünde, bazı dinî-manevî şahsiyetlerin kokularını tasvir ederek eserine başlamıştır.
Dönemin padişahı Kânûnî’nin övgüsüne mazhar olan Bâkî, saraya yakınlığıyla, dışa dönük mizacıyla, geniş sanat çevresiyle şöhret bulmuş hem döneminde hem de kendisinden sonra sayısız şairi etkilemiş üstat bir şairdir. Bâkî Divanı, döneminin sosyal hayatıyla ilgili önemli ipuçları içermektedir. Bu çalışmada; ‘koku’ unsuru, 16. yy’ın kudretli şairi Bâkî’nin şiirleri penceresinden ele alınmıştır. Bâkî Divanı’ndaki ‘koku’ ile ilgili kelime ve kavramlar, gelenek ve adetler incelenerek tahlil edilmiş, ayrıca şairin dünyasında ve sanatında ‘koku’nun yeri ve önemi değerlendirilmiştir. Bâkî’nin şiirinde, dönemin gündelik hayatında ve rituellerinde kokunun önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir. 16. yüzyıl İstanbul’unda koku maddelerinin ve hususî koku terkiplerinin çok zengin bir kullanım alanı olduğu görülmüştür.