Sağlık çalışanlarında ruhsal durumu etkileyen faktörler ve vardiyalı çalışma sisteminin etkileri V ardiyalı çalışma yüzyıllar boyunca var olmuş ve elektriğin icadından sonra endüstriyel devrimle daha da yaygın hale gelmiştir. Yakın zamanlarda ise vardiyalı çalışma, modern iletişimin hızla ilerlemesi ve küresel ekonomilerin gelişmesinin bir sonucu olarak, çalışma ve sosyal hayatın daha yaygın bir parçası olmuştur. Özellikle 24 saat çalışılması gereken güvenlik, sağlık ve endüstri ile ilgili iş kollarında vardiyalı çalışma sistemi bir zorunluluk haline gelmiştir. Çalışanların değişik vardiya sistemlerinde çalışmasıyla sosyal, toplumsal ve sağlıkla ilgili alanlarda çeşitli zorluklarla karşılaşılmaya başlanmıştır.Vardiyalı çalışma, genellikle sanayileşmiş ülkelerdeki iş gücünün yaklaşık %20 ila %25'ini kapsar. [1] Bu çalışma oranı gittikçe artmaktadır. Avrupa birliği ülkelerinde 2005 ve 2010 yıllarında %17 olan vardiyalı çalışma oranı 2015 yılında %21'e yükselmiştir. [2] Vardiyalı çalışma oranları ülkelere göre değişmekte olup, Amerika'da %38 olan vardiyalı çalışma oranı, ülkemizde %11 olarak saptanmıştır. Vardiyalı çalışma sıklığı sektörlere göre değerlendirildiğinde ise en sık sağlık sektöründe (%40) vardiyalı çalışma vardır. Bu sektörü ulaşım (%33) ve sanayi (%28) sektörleri takip etmektedir. [3] Amaç: Vardiyalı iş sistemi birçok fiziksel ve zihinsel sağlık sorununa neden olmaktadır. Bu çalışmada, vardiyalı çalışma sisteminin sağlık çalışanlarının uyku kalitesi, ruhsal durumu ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması planlanmaktadır. Ayrıca, depresyon ve anksiyete bozuklukları açısından risk altındaki nüfusu ve meslek grupları arasındaki farklılıkları belirlemeyi de amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Gazi Üniversitesi Hastanesinde çalışan 219 sağlık çalışanında yapıldı. Çalışanlar en son çalışma sistemlerine (vardiyalı, vardiyasız) ve meslek gruplarına (doktor, hemşire ve diğer) göre sınıflandırıldı. Çalışanlara Beck Depresyon Envanteri (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Pittsburg Uyku kalitesi İndeksi (PUKİ), Sabahçıl-Akşamcıl Anketi (SAA), Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) ve Çalışanları için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇYKÖ) uygulandı. Bulgular: Vardiyalı çalışanlarda vardiyasız çalışanlara göre BDÖ (p<0.001), BAÖ (p<0.001), ASÖ stres algısı alt boyutu (p=0.032), PUKİ (p<0.001) ve ÇYKÖ tükenmişlik alt boyutu (p<0.001) puanları anlamlı derecede yüksekti. Katılımcılar meslek gruplarına göre analiz edildiğinde, BAÖ puanları hemşirelerde anlamlı olarak daha yüksekti (p=0.001). Stres algısı ve tükenmişlik hekimlerde anlamlı olarak yüksek bulundu (sırasıyla, p=0.003; p=0.005). Meslekler arasında BDÖ ve mesleki memnuniyet açısından anlamlı fark yoktu (sırasıyla p=0.101; p=0.778). Regresyon analizinde, BDÖ ve BAÖ puanlarının en önemli yordayıcısı 41 saat veya daha fazla çalışmaktı. PUKİ skorunun en önemli belirleyicisi vardiyalı çalışma sistemi idi. Sonuç: Bu sonuçlara göre, özellikle vardiya halinde çalışan hemşireler ve doktorlar, depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları açısından ciddi risk altındadır. Bi...