Atypical Depression: Useful Concept, but it's Time to Revise the DSM-IV Criteria

Abstract

Stewart et al (2009) have outlined the evidence in support of the validity of the DSM-IV definition of the 'With Atypical Features' episode specifier. Although recognizing the historical significance and clinical utility of the concept of atypical depression, this article takes issue with the DSM-IV criteria. It is concluded that mood reactivity, the A or obligative criterion, is neither significantly associated with the other symptomatic criteria nor useful to diagnose atypical depression, and thus should be eliminated. Problems with operationalization, specification, and reliability of ratings of the diagnostic criteria further limit validity. Despite these limitations in classification, many of the features associated with atypical depression are linked to an early onset of affective illness, including trait-like interpersonal sensitivity, comorbid social anxiety and agoraphobia, a history of childhood physical or sexual trauma, and indicators of the 'soft' side of the bipolar spectrum. Neurophysiologic studies also suggest that chronic, early-onset atypical depressions differ from both melancholia and normality. Re-analyses of the Columbia group's seminal studies suggest that preferential response to phenelzine vs imipramineFarguably the strongest validator of atypical depressionFsimilarly appears to be limited to patients with chronic, early-onset syndromes. The criteria for atypical depression need to be revised in DSM-V, including sharpening the operational definitions for the specific symptoms. The importance of age of onset and comorbid anxiety warrant further study. Research examining the validity of a subform of atypical depression characterized by trait-like interpersonal sensitivity and a chronic, early-onset course may further enhance the clinical utility of the DSM-V classification.

Challenges for PET Neuroimaging of Depressive Disorders

“…We found that binding potentials of [ 11 C]mirtazapine in cerebral cortical regions were, in general, lower in depressed nonresponders than in healthy controls, while removal rates of [ 11 C]mirtazapine were generally higher in diencephalic regions of depressed nonresponders than in healthy controls. In keeping with the notion that depressive disorders are heterogeneous (Berlim and Turecki 2007;Parker 2000;Pae et al 2009;Thase 2009), we noted that the binding of [ 11 C]mirtazapine in brain regions of some of the depressed, antidepressant-nonresponders was well-within the normal range, whereas reduced regional binding of [ 11 C]mirtazapine was noted in other depressed subjects. A challenge for additional PET studies with [ 11 C]mirtazapine is to see whether the procedure can provide a neuromolecular-screening devise that can distinguish between neurobiologically-distinct subgroups of depressed, antidepressant-nonresponders.…”

“…This brings us to another challenge for PET neuroimaging of depressive disorders, namely that of integrating rapid advances in neuroscience into suitable positron-emitting radioligands and PET research designs. In view of the heterogeneous nature of depressive disorders (Berlim and Turecki 2007;Parker 2000;Pae et al 2009;Thase 2009), multiple molecular pathways may cause symptoms of the disease. Some of the pathways that may be causally connected to depressive disorders include genes that encode presynaptic vesicular proteins, plasma membrane receptors, intracellular signaling molecules, proteins that regulate the actin cytoskeleton, and the transcriptional regulatory machinery (Covington, III et al 2010).…”

Atypical Depression

“…[22] Yapılan çalışmalarda atipik major depresyonu olanlarda, atipik olmayan gruba göre kadın cinsiyetin daha sık olduğu bildirilmiştir. [19,20,[23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35] Angst ve arkadaşlarına göre bu oran kadınlarda yaklaşık olarak 4 kat daha yüksek-tir. [11] Nörobiyolojisi Atipik depresyonun nörobiyolojisini inceleyen çalışmalar çeşitli gruplara ayrılmaktadır.…”

“…Duygudurumda tepkiselliğin değerlendirildiği bazı çalışmalarda duygudurumda tepkiselliği atipik depresyon tanı ölçütleri olarak sadece fazlalık olmadığı, bunun yanı sıra geçerliliğin-de sorgulanabilir olduğu bildirilmiştir. [18,16,25,35] Posternak ve Zimmerman duygudurumunda tepkiselliğin olduğu hastalarda atipik depresyonun B tanı ölçütlerini karşılama oranı %31.3, duygudurumda tepkiselliğin olmadığı hastaların atipik depresyonun B tanı ölçütlerini karşılama oranı ise %32.3 olarak bulunmuştur. [16] Bu çalışmada duygudurumda tepkisellik varlığı B tanı ölçütünü karşılama oranında artış ile ilişkili olmadığı ve B tanı ölçütle-rinden herhangi biri ile bağıntılı bulunmamıştır.…”

“…Bu çalışmada reddedilme duyarlılığı ve ağırlık hissinin fenomenolojik olarak anksiyete temelli olarak, duygudurumunda tepkiselliğin ise irritabilite ile bağlantılı olabileceği öne sürülmüş-tür. [18] Thase'ın gözden geçirme yazısında, duygudurumunda tepkisellik atipik depresyon tanı ölçütleri arasında gereksiz ve fazlalık olarak görüldüğü ileri sürülmüştür [25]. Bu yazıda duygudurumunda tepkisellik, depresyon şiddeti-nin düşüklüğünün bir belirteci ya da atipik depresyon ile ikinci dereceden ilişkili daha önemsiz bir özellik olarak görülmesi ve DSM 5' te tanı ölçütleri arasından çıkarılması önerilmiştir.…”