Autokreacja ról politycznych Komitetu Obrony Demokracji w mitycznym uniwersum polskiej sceny politycznej

Abstract

Głównymi celami tego artykułu są identyfikacja mitów ról politycznych, które zostały wykorzystane przez Komitet Obrony Demokracji (KOD) do stworzenia językowego obrazu jego powstania, a także wyjaśnienie znaczenia konfiguracji tych struktur semantycznych dla autokreacji ról politycznych, które okazały się efektywnym bodźcem dla oddolnej mobilizacji przeciwników Prawa i Sprawiedliwości. Zostaną one zrealizowane przy wykorzystaniu analizy źródeł, jakościowej relacyjnej analizy zawartości i typologii mitów. Z kolei cel poboczny artykułu stanowi weryfikacja użyteczności analitycznej narzędzia teoretycznego w postaci typologii mitów, których przedmiotem są role polityczne. Testowi poddano siatkę kategorii teoretycznych obejmującą cztery pary typów idealnych mitów: antropolatryzującego i diabolizującego, teofanijnego i demonizującego, boskiego i diabelskiego mesistesu oraz katechonu i antychrysta. Wykorzystanie tych kategorii teoretycznych do zidentyfikowania i rozróżnienia dyskursywnych kreacji oraz autokreacji ruchu społecznego pokazało, że dzielą one pole semantyczne mitu roli politycznej w taki sposób, że jego typy idealne są rozłączne i umożliwiają rozpoznanie podstawowych konstruktów semantycznych ról politycznych. Uwidoczniło również, że KOD zaniechał skrajnie pozytywnego i negatywnego wartościowania siebie i swoich oponentów politycznych. Do dyskursywnej autolegitymizacji w systemie politycznym wykorzystał mity teofanijny, boskiego mesistesu i katechonu. Do delegitymizacji rządzących podmiotów politycznych zastosował mity demonizujący i antychrysta. Obraz powstania ruchu był wyrazem poczucia konieczności powstania i działania dobrego katechonu, który powstrzyma antychrysta przed zniszczeniem systemu demokratycznego w Polsce i przyczyni się do ochrony i zachowania jego konstytutywnych wartości.