Avascular necrosis of the femoral head in multiple sclerosis

Abstract

Multipl sklerozda femur başı avasküler nekrozu Amaç: Kortikosteroid (KS) tedavisi multipl skleroz (MS) akut ataklarında yaygın olarak kullanılan standart bir tedavi yöntemidir. Femur başı avasküler nekrozu (AVN) KS tedavisine bağlı gelişen uzun dönem komplikasyonlardan biridir. Çalışmamızda femur başı AVN' un MS hastalarında görülme sıklığı ile uygulanan yıllık ve kümülatif KS miktarı ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda MS polikliniğinden takipli intravenöz metilprednizolon (IVMP) tedavi almış 60 MS tanılı hasta grubu ile IVMP tedavisi almamış 22 MS hasta (Kontrol I) ile 25 sağlıklı olgudan (Kontrol II) oluşan iki kontrol grubu oluşturuldu. KS tedavisi alan 60 hasta sadece IVMP, IVMP ve interferon, IVMP ve Glatiramer asetat (GA) kullanan 20'şer olguluk üç alt gruba ayrıldı. Tüm olguların nörolojik muayeneleri ve tüm demografik verileri kaydedildi. Hasta ve kontrol gruplarında femur başı AVN varlığı, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile Ficat Evreleme sistemi kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: Femur başı AVN sadece KS tedavisi alan 4 MS hastasında (%6.7 oranında) gözlendi. Hastaların ortalama yıllık KS dozu 8.07 gr, ortalama kümülatif KS dozu 31 gr bulundu. Femur başı AVN olan hastalar ile olmayan hastalar arasında yıllık ve kümülatif IVMP doz miktarlarında belirgin bir fark gözlenmekle birlikte istatistiksel anlamlılık saptanmadı (sırasıyla p=0.085 ve p=0.246). Sonuç: Elde ettiğimiz veriler MS hastalarında femur başı AVN gelişiminin KS yıllık doz miktarı ile artabileceği fikrini desteklemektedir. Femur başı AVN'de erken evrede tanı ile tedavinin mümkün olması nedeniyle özellikle KS tedavisi alan MS hastalarının bu açıdan da takibi ve MRG ile birlikte değerlendirilmeleri önem kazanmaktadır.