Aydin İli̇nde Bazi Sütçü Siğir İşletmeleri̇nde Subakut Rumi̇nal Asi̇dozi̇s İnsi̇dansinin Beli̇rlenmesi̇

Abstract

Bu araştırma ile Aydın ilinde bazı sütçü sığır işletmelerinde farklı biyobelirteçler aracılığıyla Subakut ruminal asidozis (SARA) insidansının belirlenmesi amaçlandı. Total karışım rasyonu (TKR) ile besleme yapılan ve Aydın ilinde bulunan 8 farklı süt sığırcılığı işletmesi çalışma kapsamına alındı. Her bir işletmede I. grup erken laktasyon (0-70. günler) ve II. grup orta laktasyonda (70-140. günler) olmak üzere (her grupta en az n=12) ikişer farklı grup oluşturuldu. Tez kapsamında tanımlayıcı biyobelirteçler olarak rumen pH'sı, rumen kontraksiyonlarının sayısı, dışkı skorlaması, vücut kondüsyon skoru kullanıldı. Çalışma kapsamında 15/184 (% 8.15) hayvanın SARA pozitif (pH˂ 5.5) olduğu (12' si erken laktasyonda, 3'ü orta laktasyonda) bunun yanı sıra farklı iki çiftlikte (% 25 oranla D ve F çiftlikleri) saptanan birer olgunun SARA risk grubunda, 167 olgunun ise SARA negatif olduğu belirlendi. SARA teşhisli hayvanlarda rumen sıvısı pH değerlerinin (p˂0.01), rumen kontraksiyonlarının (p ˂0.01), ortanca dışkı skorunun (p ˂0.01) sağlıklı olanlara oranla belirgin derecede farklılaştığı saptandı. Vücut kondüsyon skoru (VKP) bakımından rumen pH'sı değerlendirildiğinde, 3˂VKP˂4 arasında VKP' ye sahip ineklerin ortalamaları diğer VKP gruplarına göre yüksek bulundu. Sağlıklı ve SARA teşhisli ineklerde rumen pH'sı ile rumen kontraksiyonu (sırasıyla 0.246 ve 0.647) (P˂ 0.01), rumen pH' sı ile VKP arasında (0.414 ile 0.781) (P˂ 0.01) istatistik bakımdan önemli ve pozitif yönde ilişkiler saptandı. Çalışmamız kapsamında SARA ile ilişkide olan biyobelirteçlerin (rumen pH'sı, rumen kontraksiyonları, dışkı skoru, VKP) korelasyonları da incelenmiş olup tanı amacıyla da değerlendirilebileceği, erken koruyucu tedbirler alınarak hastalığın engellenebileceği kanısına varılmıştır.