Ayrimcilik Yasaği Bağlaminda Engelli̇ Bi̇reyleri̇n Haklarina İli̇şki̇n Avrupa İnsan Haklari Mahkemesi̇ Kararlari

Abstract

ÖZAvrupa İnsan Hakları Sözleşmesi "engelli" terimini içermemesine karşın, eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağını düzenleyen hükümleriyle engelli bireyler için önemli güvenceler sağlamaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin engelli birey haklarına yönelik yaklaşımı 14. maddedeki düzenleme ve ayrımcılık yasağını genelleştiren 12. Protokol'le sınırlı değildir. Engelli bireylere ilişkin uyuşmazlıklarda yaşam hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı, adil yargılanma hakkı, evlenme hakkı, seçme hakkı, özel yaşama saygı hakkı, mülkiyet hakkı, eğitim hakkı ve kötü muamele yasağı gibi haklar da bazen ayrımcılık yasağı bağlamında, bazen de ayrımcılık yasağından bağımsız olarak değerlendirilmiştir. Mahkemenin Poirrez/Fransa, Glor/İsviçre, Çam/Türkiye, Guberina/Hırvatistan ve Şahin/Türkiye kararlarında ise ayrımcılık yasağı ekseninde engelli bireylerin hakları koruma altına alınmıştır. Mahkeme bu içtihadında Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi gibi spesifik olarak engelli birey haklarını düzenleyen kaynaklara sıkça atıf yapmış, ulusal ve uluslararası hukuk düzleminde emsal teşkil eden kararlara imza atmıştır. ABSTRACT Although the European Convention on Human Rights does not include the term "disability" it provides important safeguards for individuals with disabilities with its provisions regulating the right to equality and non-discrimination. The EuropeanCourt of Human Rights' approach to the rights of persons with disabilities is not limited to Protocol 12, which generalizes the prohibition of regulation on non-discrimination in Article 14. Rights such as the right to life, the right to liberty and security, the right to a fair trial, the right to marry, the right to vote, the right to respect for private life, the right to protection of property, the right to education and the prohibition of torture for persons with disabilities are sometimes considered in the context of the non-* Dr. Öğr. Üyes , İstanbul Ün vers tes Hukuk Fakültes , Genel Kamu Hukuku Anab l m Dalı Öğret m Üyes ,