Aνάπτυξη Και Εφαρμογή Εργαλείου Λήψης Αποφάσεων Για Την Ορθολογική Διαχείριση Των Αστικών Στερεών Αποβλήτων Στο Πλαίσιο Της Στρατηγικής Εκμηδένισης Απορριμμάτων

Abstract

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι ο σχεδιασμός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων σε τοπικό επίπεδο (Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων). Για το σκοπό αυτό, αναπτύχθηκε μεθοδολογικό εργαλείο που αποτελεί και το μέσο για την επιλογή των βέλτιστων μεθόδων διαχείρισης απορριμμάτων. Η εργασία απαρτίζεται από τρεις ενότητες που περιλαμβάνουν: α) την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης αναφορικά με τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, β) την παρουσίαση του μεθοδολογικού πλαισίου βάσει του οποίου πραγματοποιείται ο σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων και γ) την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων εφαρμογής του εργαλείου λήψης αποφάσεων. Η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης πραγματοποιείται με την παρουσίαση του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς και την καταγραφή της ποσότητας των παραγόμενων απορριμμάτων και των μεθόδων διαχείρισής τους που εφαρμόζονται σήμερα στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το μεθοδολογικό πλαίσιο και συγκεκριμένα το εργαλείο λήψης αποφάσεων. Το εργαλείο βασίστηκε στη ανάπτυξη μαθηματικών συναρτήσεων για τον υπολογισμό της ποσότητας των απορριμμάτων, την εκτίμηση του αποτυπώματος άνθρακα και τη βελτιστοποίηση του υφιστάμενου συστήματος αποκομιδής απορριμμάτων με σκοπό την αξιολόγηση των προτεινόμενων μεθόδων διαχείρισης. Κατά το σχεδιασμό του εργαλείου λήψης αποφάσεων μελετήθηκαν οι εναλλακτικές μέθοδοι διαχείρισης απορριμμάτων βάσει της σχετικής ιεραρχίας που έχει θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αξιολόγηση των προτεινόμενων μεθόδων πραγματοποιήθηκε με την κατάρτιση σεναρίων εφαρμογής με χρονικό ορίζοντα 20 ετών. Στην τρίτη και τελευταία ενότητα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που προήλθαν από την αξιολόγηση των επιδόσεων των επιμέρους μεθόδων στους διάφορους τομείς της έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και τα αποτελέσματα που αφορούν στον εντοπισμό των δυνατών και αδύνατων σημείων, των ευκαιριών και των απειλών κατά την εφαρμογή των μεθόδων. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρέχει τη δυνατότητα επιλογής του βέλτιστου συστήματος/συστημάτων διαχείρισης λαμβάνοντας υπόψη δύο κριτήρια: το οικονομικό και το περιβαλλοντικό. Το οικονομικό κριτήριο αφορά στην ιεράρχηση των μεθόδων με βάση τη μείωση του κόστους διαχείρισης, ενώ το περιβαλλοντικό αναφέρεται στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.