Belgium/België/Belgique/Belgien

Ethisch verantwoord omgaan bij onderzoek van menselijk botmateriaal in Vlaanderen

“…Zoals reeds werd aangegeven door Quintelier et al (2011) en bestaan er tot op heden in Vlaanderen nog steeds geen duidelijke wetgeving of omvattende richtlijnen over hoe men met archeologische menselijke resten moet omgaan na de opgraving en is er geen overzicht van de standaarden die momenteel worden gebruikt voor de deponering, opslag of eventuele afstoting. Het MEMOR project heeft daarom, naast een inventarisatie van Vlaamse archeologische menselijke resten die momenteel worden bewaard in Vlaamse en federale instellingen (Appendix 1 en 2) en het uitwerken van ethische richtlijnen (hoofdstuk 5), ook een overzicht gemaakt van waar en hoe archeologische menselijke resten bewaard worden en op welke manier collecties tot nu werden afgestoten.…”

“…Pas vanaf de late jaren 1990 waren er ook vanuit de Vlaamse overheid fysisch antropologen actief. Op dit moment heeft het agentschap voornamelijk een adviserende rol, maar het was en is verantwoordelijk voor een groot deel van de bio-antropologische studies (Quintelier et al 2011, Van de Vijver 2017, . Het aantal studies is in de laatste 10 jaar sterk toegenomen, al blijft het vaak nog bij assessments en beperkt basisonderzoek.…”

“…Voor gesneuvelde soldaten van WOI en II bestaan reeds specifieke richtlijnen omtrent hun behandeling en herbegraving : 52, De Decker 2021, maar daarbuiten bestaan er momenteel geen omvattende richtlijnen voor de behandeling van menselijke resten na de opgraving (Quintelier et al 2011). Voor de opgraving zelf werd in 2018 een afwegingskader gepubliceerd door het agentschap Onroerend Erfgoed, waarin ook praktische richtlijnen voor de verwerking en de wettelijke en ethische aspecten kort worden besproken, maar zonder bindend te zijn .…”

“…Er bestaat tot nog toe geen duidelijke wetgeving in België omtrent het statuut van menselijke resten. Op basis van het Burgerlijk Wetboek is de eigenaar van de grond eigenaar van alle archeologische objecten op die locatie, en ook menselijke resten (ouder dan 30 jaar en met uitzondering van militairen) worden hieronder beschouwd (Quintelier et al 2011). Op dit moment zijn menselijke resten onderdeel van een archeologisch ensemble.…”

MEMOR: A database of archeological human remains collections from Flanders, Belgium

“…This has resulted in frequent excavations of squares and streets surrounding churches, many of which hold pre‐1800 AD Christian cemeteries. Although very few guidelines around the excavation, storage, display and disposal exist (Ervynck, 2018; Quintelier et al, 2011), the Flemish Heritage Agency (https://www.onroerenderfgoed.be/) has provided guidelines of good practice for the excavation and study of human remains (Ervynck, 2018), but until now there was no overview of existing human remains collections, their research potential, nor their current storage conditions.…”