Sažetak:Neželjena trudnoća je trudnoća koja je začeta u pogrešno vreme, neplanirana je i neželjena u momentu koncepcije. Smatra se da su oko polovine svih trudnoća u momentu nastanka neplanirane. Obično nastaju kao posledica nekorišćenja kontracepcije ili neadekvatne primene kontracepcije, dok se vrlo retko beleži pri redovnoj i pravilnoj upotrebi kontracepcije. Konsekvence neplanirane trudnoće mogu biti veoma ozbiljne i mogu predstavljati ozbiljno breme za decu, žene, muškarce i porodice. Neplanirana trudnoća može predstavljati uzrok maternalnog i perinatalnog morbiditeta i mortaliteta, kao i osnov za dalekosežne posledice po zdravlje dece rođene iz takvih trudnoća. S druge strane, tu su i moguće posledice artficijelnog prekida trudnoće kao metode rešavanja neželjene trudnoće -kako fizičke, tako i psihološke. Ključne reči: trudnoća, neželjena trudnoća, psihologija, mentalno zdravlje
Summary:Unintended pregnancy is the pregnancy that has occurred in a wrong time, unplanned, and unwanted at the moment of the conception. It is thought that about one half of all pregnancies are not planned. Usually, it occurs as a consequence of not using contraception or using it in an inappropriate way, whereas it is very rare in regular and correct use of contraception. The consequences of unplanned pregnancy can be very serious and may represent a real burden to children, women, men, and families. Unplanned pregnacy may be a cause of maternal and perinatal morbidity and mortality, as well as the basis for far-reaching consequencies to the health of the born from such pregnancies. On the other hand, there are also possible consequencies -both physical and psychological -of artificial termination as a method of dealing with undesired pregnancies.
Keywords:pregnancy, unwanted pregnancy, psychology, mental health PROBLEM NEŽELJENE TRUDNOĆE Neželjena trudnoća je trudnoća koja je začeta u pogrešno vreme, neplanirana je i neželjena u momentu koncepcije. Obično nastaje kao posledica nekorišćenja kontracepcije ili neadekvatne primene kontracepcije, dok se vrlo retko beleži pri redovnoj i pravilnoj upotrebi kontracepcije [1]. Neplanirana trudnoća nije retka pojava. Obično se vezuje za zemlje u razvoju, ali treba napomenuti da i u visoko razvijenim zemljama, kao što su Sjedinjene Američke Države, oko polovine svih trudnoća, u momentu koncepcije, su neplanirane trudnoće [2]. Na svetskom planu, prema podacima koje daje Global Health Council, u periodu 1995-2000. godine, u svetu je 1,3 milijardi žena, starosti između 15 i 45 godina, imalo više od 1,2 milijardi trudnoća, od kojih je, čak jedna četvrtina, odnosno 300 miliona, bilo neplanirano [3]. Smatra se, da su oko polovine svih trudnoća u momentu nastanka neplanirane. Od toga, neke postanu "planirane", a neke se završe prekidom trudnoće.Konsekvence neplanirane trudnoće mogu biti veoma ozbiljne i mogu predstavljati ozbiljno breme za decu, žene, muškarce i porodice.Neplanirana trudnoća može predstavljati uzrok maternalnog i perinatalnog morbiditeta i mortaliteta, kao i osnov za dalekosežne p...