Bilişsel ve Örgütsel Yakınlığın Bilimsel İş Birliklerine Etkisi: Türkiye’deki Coğrafya Dergileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma

Abstract

Bilgi, öğrenme ve araştırma süreçlerinin oldukça karmaşık ve spesifik bir hale geldiği günümüzde uzmanlaşma ve iş birliğinin önemi giderek artmaktadır. Özellikle 1980’lerden itibaren bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve bu gelişmelerin dünyaya yayılması, aktörler arasındaki iş birliklerinin kurulması ve geliştirilmesi için fırsatlar sunmuştur. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin sunmuş olduğu imkânlar sayesinde ulusal ve uluslararası iş birliklerinin sayısı hızla artmıştır. İş birliklerinin gelişmesi üzerine yapılan çalışmalar bilgi ve iletişim teknolojilerinin önemli olduğunu fakat yeterli olmadığını da ortaya koymuştur. Bu bağlamda çalışmamız bilimsel iş birliklerinin gelişmesinde bilişsel ve örgütsel yakınlığın etkisini ve önemini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için Türkiye’de altı coğrafya dergisindeki çok yazarlı makaleler önce bibliyometrik teknikle analiz edilmiş, daha sonra buradan elde edilen veriler kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler sayesinde bilişsel ve örgütsel yakınlık işlemselleştirilmiş ve regresyon analizi için gerekli veriler oluşturulmuştur. Bibliyometrik analiz sonuçları özellikle 2000’li yıllarla birlikte bilimsel iş birliklerinin giderek yoğunlaştığını, bu yoğunlaşmanın dergilere göre farklılaştığını göstermiştir. Regresyon analizi sonuçları ise bilişsel yakınlığın olumlu, önemli ve anlamlı olduğunu; örgütsel yakınlığın ise daha az önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ancak bu sonuçlar dergilere göre farklılaşmaktadır. Bilimsel iş birliklerinin teşvik edildiği, bunun için çeşitli program ve politikaların geliştirildiği günümüzde, yakınlıkların bu iş birlikleri üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak ortaya konmuş olması literatüre ve politika yapıcılara katkı sunacaktır.