Bir Transformatör İşletmesinde Montaj Ünitesinin Ergonomik Analizi

Abstract

ÖZMontaj hatlarında tekrarlayan işler ve uygun olmayan pozisyonlarda yapılan çalışmalar kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına (KİSR)ve işgücü kayıplarına sebep olmaktadır. KİSR'nın önüne geçmek için montaj hatlarının ergonomik tasarımı önemlidir. Montaj işlemlerinin farklı çalışma pozisyonlarını bir arada kullanılmasını gerektirmesine karşın; tüm çalışma pozisyonlarında aynı anda ergonomik çalışmayı sağlayacak bir hat tasarlamak her zaman mümkün olmamaktadır. Bu nedenle montaj hattı tasarımlarında tasarım kriterlerinin belirlenebilmesi için, çalışanların hangi vücut bölümlerinin öncelikli olarak göz önüne alınacağının araştırılması gerekir. Bu çalışmada, bir transformatör imalatçısının montaj hattı çalışanlarının kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları; Cornell Üniversitesi Kas İskelet Sistemi Rahatsızlık Anketinden (CMDQ) esinlenilerek oluşturulan bir anket çalışması, Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme (REBA) Yöntemi ve Ovako Çalışma Duruşu Analiz Sistemi (OWAS) ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, sırt, bel, ayaklar, boyun, sağ pazu ve omuzlar en riskli vücut bölümleri olarak belirlenmiş ve bu riskleri azaltmak üzere ayarlanabilir bir montaj sehpası tasarımı yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Cornell üniversitesi kas iskelet sistemi rahatsızlık anketi, reba, owas, montaj sehpası tasarımı Ergonomic analysis of assembly unit in a transformer company ABSTRACTIn assembly lines repeated work and unsuitable working postures cause musculoskeletal disorders (MSD) and labor losses. Ergonomic design of assembly lines is important to avoid MSD. Although assembly work require the use of different working postures together, it is not always possible to design an assembly line that provides ergonomic work in all postures at the same time. For this reason, in order to determine design criteria for design of assembly lines, it is necessary to investigate which body parts of employees will be taken into consideration primarily. In this study, musculoskeletal disorders of assembly line employees of a transformer producer were analyzed by using the questionnaire study inspired by "Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire (CMDQ)", Rapid Entire Body Assessment (REBA) and Ovako Working Postures Analysing System (OWAS). As a result of analysis, the back, waist, feet, neck, right upper arm and shoulders were identified as the most risky body parts and an adjustable assembly table was designed to reduce these risks.Keywords: Cornell musculoskeletal discomfort questionnaire (CMDQ), rapid entire body assessment (REBA), ovako working postures analyzing system (OWAS), assembly table design.

Ot Toplama Tırmığı Montaj İşleminde Çalışma Duruşlarının Anybody Modelleme Sistemi ile Analizi

“…Ot toplama tırmığı yıldız çarkının montajı esnasında, ağırlığın montaj sehpasının üzerine yerleştirilmesinden sonra çalışan cıvataları sıkmak için montaj sehpasının altına çömelmekte ve somun sıkma işlemini basınçlı hava tabancası ile gerçekleştirmektedir. Basınçlı hava tabancasıyla somun sıkma işleminde, tabancadan gelen moment yükü sanal insan modelinin sağ eli üzerine uygulanmıştır [18]. Montaj işlemi esnasında mevcut durum ve önerilen çalışma durumu için gövde, omuz-kol ve bacak bölgesindeki kas zorlanmaları karşılaştırıldığında; önerilen iyileştirme doğrultusunda kas zorlanmalarında önemli ölçüde azalma olduğu gözlenmiştir (Şekil 17).…”

“…Tellerin disk üzerine ön yerleştirilmesi yapıldıktan sonra kasa cıvatalarının üzerine (cıvatanın sıkma sırasında eksenel doğrultudaki hareketini engellemek için) 12 kg ağırlık konularak somunlar hava tabancasıyla sıkılmaktadır. Cıvata sıkma işlemi için çalışan montaj sehpasının altına çömelerek işlem yapmaktadır (Şekil 4a-e) [18]. Montaj sırasında çalışanlar çömelerek, uzanarak ve eğilerek iş yapmaktadır (Şekil 4).…”

Bi̇r Metal Sanayi̇ İşletmesi̇nde Fi̇zi̇ksel Zorlanmalarin Kas İskelet Si̇stemi̇ Rahatsizliklarina Etki̇si̇

“…Yaygın olarak kullanılan bu anketler; Nordic KİSR Anketi, Hollanda KİSR Anketi, Cornell KİSR Anketi'dir. Cornell Anketi'nde farklı vücut bölümleri rahatsızlıkları haftalık bazda frekans, şiddet ve işi yapma kabiliyetine etkisi açısından ele alınmakta ve ağırlıklandırılmış frekans, şiddet ve işi yapma kabiliyetine etkisi skorlarının çarpılmasıyla vücut bölümlerinin riskleri değerlendirilmektedir (Gönen, Oral, Ocaktan, Karaoğlan, ve Cicibaş, 2017).…”

Soba Montaj Hattinda Ergonomi̇k Ri̇sk Değerlendi̇rmesi̇

“…Bu nedenlerden dolayı son zamanlarda KİSR minimum düzeye indirebilmek için ergonomik düzenlemeler oldukça önem kazanmıştır. (Kee ve Karwowski, 2007;Sağıroğlu, Coşkun ve Erginel, 2015;Gönen, Oral, Ocaktan, Karaoğlan ve Cicibaş, 2017), otomotiv (Atıcı, Gönen ve Oral, 2015), plastik (Ulutaş ve Gündüz, 2017), ormancılık (Jones ve Kumar, 2010;Ünver Okan ve Kaya, 2015;Enez ve Nalbantoğlu, 2015), mobilya (Ülker ve Burdurlu, 2012;Koç ve Testik, 2016;Polat ve diğ., 2017), tekstil (Erdinç ve Vayvay, 2006), toprak ürünleri (Özel ve Çetik, 2010), maden (Gangopadhyay, Das, Das, Ghoshal ve Ghosh, 2015), tarım (Kong, Lee, Lee ve Kim, 2017) gibi üretim sektörleri ile servis (Akay, Dağdeviren ve Kurt, 2003), sağlık (Atasoy, Keskin, Başkesen ve Tekingündüz, 2010;Herzog, Beharic, Beharic ve Buchmeister, 2014;Kim ve Roh, 2014), eğitim (Hashim, Dawal ve Yusoff, 2012;Apaydın, Erol, Koçyiğit ve Elbasan, 2016) gibi hizmet sektörlerinde çok sayıda ulusal ve uluslararası yayın bulunmaktadır.…”