Bir üniversite hastanesine gebelikte ilaç kullanımı için başvuran gebelerin değerlendirilmesi: Bir Olgu Serisi

Abstract

Amaç Gebelikte ilaç kullanımı hem anne hem de fetüs için olumsuz etkiler oluşturabilir. İlaç kullanımına bağlı teratojenite risk değerlendirmesi bu etkileri azaltmak için önemlidir. Bu çalışmada amacımız kliniğimize başvuran gebelerde en sık kullanılan ilaçları ve bunlara ait güncel bilgileri değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem Bu çalışmada 1 Ocak 2011-31 Aralık 2016 tarihleri arasında Tıbbi Farmakoloji Anabilim dalına ilaç kullanım öyküsüyle başvuran gebeler retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Tüm gebelerin bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanın tarafından gebeliği tıbbi olarak kanıtlanmıştır. Gebelikte kullanılan ilaçlar ' Anatomic Therapeutic Chemical' (ATC) sınıflandırılması kodlarına göre sınıflandırılmış, risk kategorisi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) kategorileri kullanılmıştır. Bulgular Çalışmada 109 gebe değerlendirilmiştir. Gebelerin ortalama yaşı 32 olup, %37,61'i 30-34 yaş aralığındadır. Gebelik sırasında en sık kullanılan ilaçlar kemoterapötikler (%13,02), antiinflamatuvar ve romatizmal ilaçlar (%12,67), solunum sistemi ilaçları (%8,80), seks hormonları ve modülatörleri (%8,45) ve gastrointestinal sistem ilaçlarıdır (%7,04). FDA kategorilerine göre ise kullanılan ilaçların %49,3'ü 'C' kategorisinde, %22,5'i 'B' kategorisinde, %14,4'ü 'X' kategorisinde, %10,2'si 'D' kategorisinde ve %3,5'i ' A' kategorisinde yer almaktadır. Ayrıca gebelerin %64'ü birden fazla ilaç kullanmış ve ortalama ilaç kullanım sayısı 2,60' dır. Sonuç Gebeler teratojenite riski olan ilaçlara yüksek ortanda maruz kalabilmektedir ve gerek ilaç reçete eden hekimlerin, gerekse ilacı kullanan doğurganlık çağındaki kadınların, kullanım öncesi mutlaka gebelik durumunu sorgulaması gerekmektedir. Gebelik durumunda ise ilaç seçiminin mümkün olan en az risk taşıyan gruptan yapılması önem arz etmektedir. Daha uygun bir risk değerlendirmesi için de mevcut sınıflandırma yeterli gözükmemektedir.

Fırat Üniversitesi Hastanesi Akılcı İlaç Polikliniğine Başvuran Gebelerde İlaç Kullanımı

“…Prady ve ark., 2018). Bu çalışmaların en mühim limitasyonlarından bir tanesi de risk artışının kıyaslandığı gruplarda, antidepresan tüketen gebelerle depresyon tanısı konulan fakat ilaç kullanmayan gebelerin değil, normal gebelerin karşılaştırılması olabilir(Ulusoy, 2020). Ancak yine de bu ilaçları reçete ederken yarar/zarar dengesine dikkat edilmesi gerekmektedir.SONUÇSonuç olarak çalışmamızda, hamile kadınların almış oldukları ilaçların çoğunun, gebelik sırasında kullanım açısından güvenliliği yüzde yüz net olmayan veya insanlar ve hayvanlarda olası teratojenik risk bulunduran ilaçlar olduğunu belirledik.…”