Bi̇reyleri̇n Dürtme Poli̇ti̇kalarina İli̇şki̇n Algisi: Türki̇ye Perspekti̇fi̇

Abstract

Dürtme yöntemi ile oluşturulan kamu politikaları; sınırlı rasyonel bireyleri, kendileri ve toplum adına faydalı eylemlere ve kararlara yönlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle çoğunlukla kamu otoriteleri ve dürtme teorisyenleri; etkili dürtme politikalarının tasarımı noktasında bireylerin rasyonalitesini sınırlandıran faktörlere odaklanarak, onların dürtme aracının kendisine yönelik algılarını geri planda tutmuştur. Ancak kamu politikaları tasarımında başvurulabilecek yeni bir araç olarak sunulan dürtme, teorik düzeyde üzerinde uzlaşı sağlanmış bir araç olmamakla birlikte; hedef kitlesindeki bireylerin demografik özelliklerinin, üyesi oldukları toplumun kültürel niteliklerinin farklılığı gibi pek çok etmen nedeniyle kendisine yönelik algı noktasında da farlılıklar arz eden bir araçtır. Dünyada vatandaşların dürtmeye yönelik algılarını ölçmeye odaklanan az sayıdaki akademik çalışmanın varlığı, Türkiye’den elde edilen verileri değerli kılmaktadır. Bu nedenle çalışmanın temel amacı Türkiye’de vatandaşların dürtme tekniği ile tasarlanmış farklı kamu politikalarına yönelik algılarını ölçmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, kota örnekleme yöntemi ile belirlenen 1051 kişi ile bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Ankette 5 farklı düzeydeki hükümet müdahaleleri doğrultusunda tasarlanan 15 farklı kamu politikasına yönelik vatandaşların onay düzeyleri irdelenmiş; bu düzeyler ile yaş, eğitim seviyesi, yaşanılan bölgenin nüfusu, medeni durum, gelir düzeyi ve politik konum arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, Türkiye’de bireylerin onay düzeylerinin ortalama %74,05 olduğunu ve politikalar arasında fark göstermediğini ancak organ bağışına yönelik politikanın %62,80 ile en düşük onay oranına sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Aynı zamanda bireylerin eğitim seviyesi, yaşadıkları bölge ve yaşları ile politika onay düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Aynı ölçeğin uygulandığı ülkeler ile karşılaştırıldığında ise Türkiye ile aralarında belirgin bir farktan ziyade benzerlikler olduğu söylenebilir.