Słowa kluczowe: e-mail:Streszczenie Mukowiscydoza jest chorobą uwarunkowaną genetycznie spowodowaną nieprawidło-wym działaniem transbłonowego regulatora mukowiscydozy. Choroba ta manifestuje się przede wszystkim w układzie oddechowym oraz pokarmowym. W przebiegu mukowiscydozy obserwuje się także zmiany w układzie kostno-stawowym, takie jak występowanie obniżonej gęstości kości, a w konsekwencji osteopenii i osteoporozy. Najczęściej wykorzystywanym badaniem diagnostycznym osteoporozy jest densytometria wykonywana średnio co 2 do 5 lat. Inne badania to oznaczenie poziomu witamin D i K, wapnia oraz markerów obrotu kostnego. W leczeniu osteoporozy wykorzystuje się farmakoterapię i fizjoterapię. Leczenie farmakologiczne to przede wszystkim suplementacja witaminami D i K oraz wapniem jak również stosowanie bifosfonianów, parathormonu lub terapia hormonem wzrostu. Farmakoterapia osteoporozy jest trudna ze względu na wzajemną interakcję leków oraz niekorzystny wpływ niektórych leków stosowanych w leczeniu mukowiscydozy np. steroidów na gęstość kości. Stosując leczenie farmakologiczne nie możemy zaniedbywać istotnego terapeutycznego działania jakim jest fizjoterapia. Terapia dróg oddechowych, ćwiczenia ogólnousprawniające i zwiększona aktywność fizyczna w codziennym życiu są zasadniczymi elementami kompleksowego postępowania leczniczego. Wpływają na długotrwałą poprawę wyników leczenia oraz na wydłużenie i jakość życia pacjentów. Konsekwencje mukowiscydozy, takie jak bóle mięśniowo-szkieletowe, wady postawy czy cukrzyca wymagają wdrożenia odpowiedniej strategii postępowania fizjoterapeutycznego. gęstość mineralna kości, mukowiscydoza, fizjoterapia