Buğday Bitkisinin Verim Parametreleri ile Bazı Toprak Özellikleri Arasındaki Pedotransfer Modellerin Uygulanabilirliği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Çarşamba Ovası'nda yetiştirilen buğday bitkisinin verim parametreleriyle (bitki boyu, bin tane ağırlığı ve tane verimi) toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki korelasyon ilişkilerine dayanarak, bu özellikler arasında pedotransfer modellerin oluşturulması ve elde edilen modellerin ova topraklarında bitki veriminin tahmininde uygulanabilirliğinin ortaya konulmasıdır. Bu amaçla, ovanın çiftçiler tarafından buğday tarımı yapılan arazilerinden toprak ve bitki örnekleri alınmıştır. Araştırma alanındaki buğday bitki boyu değerlerinin % 70'i 75 cm ile 90 cm, bin tane ağırlığı değerlerinin % 47.5'i 50 g ile 55 g, tane verimi değerlerinin % 47.5'i ise 600-700 kg da-1 arasında değiştiği saptanmıştır. Bitki boyu ile elektrisel iletkenlik (EC), Ca+Mg, hacim ağırlığı (HA), Kil, (HA) 2 , (EC) 2 , (Kil) 2 , � + parametreleri arasındaki pedotransfer modeli istatistiksel olarak anlamlı (p= 0.035), regresyon katsayısı (R= 0.731) yüksek; bin tane ağırlığı ile (EC) 2 , (OM) 2 , (Fe) 2 , (Kil) 2 , (HA) 2 , (Kil×HA), √ , √ , solma noktası (SN) parametreleri arasındaki model istatistiksel olarak anlamlı (p= 0.013), regresyon katsayısı (R= 0.794) yüksek; tane verimi ile EC, CaCO3, Kum, (Kum×HA), (HA×SN), Fe, N, (HA) 2 , SN, (EC) 2 , √ parametreleri arasındaki modelin performansı çok yüksek (R= 0.840; p= 0.012) olarak belirlenmiştir. Verim unsurları ile toprakların fiziksel-kimyasal özellikleri arasındaki pedotransfer modellerin geçerliliğinin belirlenmesinde regresyon katsayısı (R), hata kareler ortalamasının karekökü (HKOK), uygunluk indeksi (d), modelin etkinliği (ME), mutlak hata (MH), ortalama aritmetik hata (OAH) ve maksimum nispi hata (MNH) birlikte değerlendirilmiştir. Elde edilen pedotransfer modellerin, ova topraklarında yetiştirilen buğday bitkisinin verim parametrelerinin tahmin edilmesinde uygulanabilirliği mümkün gözükmektedir.

The relation between yield indices of maize plant and soil physicochemical characteristics

“…Regression models have wide applications in the fields of ecology, hydrology and agriculture as well as in soil and plant sciences, where parallel to the accumulation of sufficient level of soil and plant data, such models have been used appropriately. Making and using regression models in soil and plant ecosystem are expressed more easily and practical than theoretical model wth partial differential equations (Bayraklı et al, 1999;Overman and Scholtz, 2002;Gülser, 2004;Huang et al, 2014;Dorsey and Hardy, 2018;Thiéry et al, 2018;Kars and Ekberli, 2019b). Using both experimental (regression) and theoretical models may accept several assumptions and similar contribution of the used parameters (Bouma and van Lanen, 1987;Pachepsky and Rawls, 2004).…”