Mâverâünnehir, İslam dünyasının önemli ilim merkezlerinden biri olarak pek çok âlim yetiştir-miştir, bunlar arasında İmâm Buhârî, hadis ilminde zirve isimlerinden biri olarak öne çıkmakta-dır. İmam Buhârî, tevhidî duruşu ve bu duruşunun psikososyotarihsel arka planı ile dikkat çek-mektedir. Kur’ân ve Hz. Peygamber’in pratiğini temel alarak, sahih hadisleri tespit etmek için titiz çalışmalar yapmıştır. İlk eseri olan et-Târîḫu’l-kebîr, ravîlerin biyografilerini inceleyerek hadis ilminde sağlam bir temel atmıştır. İmam Buhârî, Mu‘tezile, Cehmiyye ve Havâric gibi akım-lara karşı ehl-i sünnet inancını savunmuş, bu uğurda büyük baskılar ve mihnelere maruz kalmış-tır. Fikri duruşundan ödün vermeyerek güçlü akımlara ve devlet baskısına karşı direnmiştir. Mes-lektaşlarının bile baskıları karşısında boyun eğmeyen Buhârî, bu süreçte şehirden şehire hicret etmek zorunda kalmış ve dönüş yolunda vefat etmiştir. Yaşadığı dönemde çalışmaları yeterince anlaşılmamış olsa da, vefatının ardından Sahîh eseri, Kur’ân’dan sonra en güvenilir kaynak olarak kabul edilmiştir. İmam Buhârî’nin sağlam inancı, ilmî titizliği ve baskılara karşı gösterdiği direnç, eserin sonraki dönemlerdeki değerini artırmıştır. Bu çalışma, Buhârî’nin tevhidî duruşunu ve bu duruşun psikososyotarihsel arka planını analiz etmektedir.