Büyük Strateji Çalışmaları için Bir Kılavuz: Siyasî ve Askerî Perspektif

Abstract

Bu çalışmanın başlıca araştırma sorusu, ‘büyük stratejinin ne olduğuna’ yöneliktir. Bu sorunun temel çıkış noktası ise literatürde, büyük stratejinin ilişkili olduğu diğer kavramlara karşı tek bir konseptte konumlandırılamamasıdır. Büyük stratejiye dair kavramsal belirsizliği ortaya koyabilmek için literatürdeki strateji-politika ilişkisinden yola çıkılarak yapılan bazı büyük strateji tanımları ile çeşitli kavramsal düzeyler karşılaştırılmaktadır. Bu çalışmanın başlıca argümanları şunlardır: Gözlemlenen kavramsal belirsizliğin temel sebebi, bir tür strateji olan büyük stratejinin aynı zamanda bir tür politika olarak kabul edilmesidir. Ayrıca büyük stratejinin, askeri ve siyasi düzeylerdeki hiyerarşik konumunun netleştirilememiş olmasıdır. Literatürdeki kavramsal bulanıklık içinde başlıca ‘iki kavramsal düzey’ tespit edilmektedir. Birinci kavramsal düzeyi, askeri perspektifte ‘taktikler, operasyonlar ve stratejiler’ oluştururken, ikinci düzey ise siyasi perspektifte ‘dış politika ve ulusal güvenlikten’ meydana gelmektedir. Kavramsal belirsizliği ortadan kaldırabilmek adına büyük stratejinin, hiyerarşik olarak hem stratejilerin hem de politikaların üzerinde yer alan bir tür varsayım olduğu ileri sürülmektedir. Bu çalışma, büyük stratejinin tespit edildiği karar verme süreçleri ve karar vericileri etkileyen faktörlerle ilgilenmemektedir. Büyük strateji, hipotetik olarak ele alınmaktadır.