Σκοπός της διατριβής ήταν η μελέτη της Θεωρίας του Νου (ΘτΝ) και των αφηγηματικών ικανοτήτων παιδιών με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας (ΑΥΛ) σχολικής ηλικίας και παιδιών τυπικής ανάπτυξης (ΤΑ). Εξετάσαμε την επίδοση των παιδιών με ΑΥΛ σε Πρώτου και Δεύτερου επιπέδου ΘτΝ συγκριτικά με των ΤΑ παιδιών. Ειδικότερα, εξετάσαμε αν η επίδοση των παιδιών με ΑΥΛ θα ήταν διαφορετική από των παιδιών ΤΑ σε έργα που προϋποθέτουν γνωστική και συναισθηματική-γνωστική ΘτΝ/κατανόηση συναισθήματος (δηλ. την αναγνώριση και αξιολόγηση των συναισθημάτων). Στη συνέχεια, είδαμε αν η αφηγηματική ικανότητα, σε επίπεδο παραγωγής, και η αφηγηματική κατανόηση των παιδιών με ΑΥΛ θα διαφέρει από των παιδιών ΤΑ. Ειδικότερα, μας ενδιέφερε να εξετάσουμε αν η αφηγηματική ικανότητα (δηλ. η παραγωγή του αφηγήματος) θα διαφέρει σε επίπεδο αφηγηματικής γλώσσας και συνεκτικότητας (δηλ. μικροδομής) ή/και δόμησης του αφηγήματος και συνοχής (δηλ. μακροδομής). Έπειτα, διερευνήσαμε τη σχέση μεταξύ ΘτΝ και αφηγηματικών ικανοτήτων και αν αυτή υπάρχει, ποια είναι η κατεύθυνση της σχέσης αυτής. Τέλος, ένας στόχος μας αφορούσε της διερεύνηση της σχέσης μεταξύ τυπικών πτυχών της γλώσσας με τη ΘτΝ και την αφηγηματική ικανότητα των παιδιών με ΑΥΛ. Στην έρευνα συμμετείχαν 24 παιδιά με ΑΥΛ (22 αγόρια, 2 κορίτσια, μέση ηλικία 9.6) και 24 παιδιά ΤΑ εξομοιωμένα ως προς το φύλο, την ηλικία και την γλώσσα (22 αγόρια, 2 κορίτσια, μέση ηλικία 9.75). Οι συμμετέχοντες με ΑΥΛ είχαν διάγνωση παιδοψυχίατρο ή αναπτυξιολόγο. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν νοητική ηλικία τουλάχιστον εφτά ετών και Γενικό Νοητικό Πηλίκο πάνω από εβδομήντα. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε δοκιμασίες που αξιολογούσαν δεξιότητες ΘτΝ: Πρώτου και Δεύτερου επιπέδου γνωστικής και γνωστικής-συναισθηματικής ΘτΝ. Επιπλέον, οι αφηγηματικές ικανότητες των παιδιών αξιολογήθηκαν με βάση δυο εικονογραφημένα παραμύθια χωρίς λόγια. Οι ιστορίες που παρήχθησαν αναλύθηκαν σε επίπεδο μικροδομής (δηλ. δείκτες συνοχής: παραγωγή, λεξιλογική και συντακτική πολυπλοκότητα) και μακροδομής (δηλ. δείκτες συνοχής: περιεχόμενο ιστορίας/ βασικές πληροφορίες, νοητικό λεξιλόγιο/ΝΑ και κατανόηση ιστορίας). Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι τα παιδιά με ΑΥΛ δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν, στον ίδιο βαθμό με τους ΤΑ συνομήλικους τους, τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις, και τις επιθυμίες των άλλων (γνωστική ΘτΝ). Η επίδοση των παιδιών με ΑΥΛ βρέθηκε να υπολείπεται στις δοκιμασίες που προαπαιτούσαν Πρώτου Και Δεύτερου Επιπέδου Γνωστική ΘτΝ. Επιπλέον, παρόμοια επίδοση επέδειξαν οι δυο ομάδες και στην Πρώτου Επιπέδου Γνωστική-συναισθηματική ΘτΝ αλλά όχι στην Δευτέρου Επιπέδου, όπου δεν φάνηκαν να διαφέρουν. Σε σχέση με τις αφηγηματικές ικανότητες, η ανάλυση της μικροδομής των ιστοριών, έδειξε παρόμοια επίδοση σε σχέση με την παραγωγή της ιστορίας, την λεξιλογική και συντακτική πολυπλοκότητα, αλλά τα παιδιά με ΑΥΛ φάνηκε να παράγουν μικρότερες ιστορίες σε σχέση με τα παιδιά ΤΑ. Ακόμη, η ανάλυση σε επίπεδο μακροδομής αποκάλυψε τις αδυναμίες των παιδιών με ΑΥΛ να παράξουν ιστορίες με δομή και να κατανοήσουν σε βάθος τα γεγονότα της κάθε ιστορίας. Αντίθετα με το αναμενόμενο, η ανάλυση του Νοητικού Λεξιλογίου δεν αποκάλυψε κάποια διαφορά μεταξύ των ομάδων, ενώ το ΝΑ φάνηκε να σχετίζεται θετικά με τις δοκιμασίες γνωστικής ΘτΝ. Τέλος, οι τυπικές πτυχές της γλώσσα, η ΘτΝ και η αφηγηματική ικανότητα (ειδικότερα η αφηγηματική συνοχή) φάνηκαν να σχετίζονται μόνο στα παιδιά με ΑΥΛ.