Çalışanların İş Yaşam Kalitesinin Bağlamsal Performans ve Görev Performansı Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma

Abstract

İş yaşam kalitesi çalışanların iş ortamı, çalışma şartları ve işyerinden sağlanan hizmetler bakımından çalışanların memnuniyet algılarını ifade etmektedir. İş performansı ise, bağlamsal performans ve görev performansı açısından çalışanların verimliliklerini ve etkinliklerini ortaya koymalarını belirtmektedir. Bu çalışmada, işgörenlerin iş yaşam kalitesi algılarının, bağlamsal performans ve görev performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Ayrıca iş yaşam kalitesi alt boyutları olan iş ortamı, çalışma koşulları ve sağlanan hizmetler ile iş performansı alt boyutları olan bağlamsal performans ve görev performansı arasındaki ilişkilerin incelenmesi de araştırma amaçları arasında yer almaktadır. Çalışmada beklenen amaçları gerçekleştirmek içim alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırmasında veri toplama tekniği olarak anket yöntemi uygulanmıştır. Bursa ili Karacabey ilçesinde görev yapan 158 kamu çalışanı araştırmaya katılmıştır. Araştırmada belirlenen hipotezleri test etmek amacıyla korelâsyon analizi ile basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz neticesinde istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Korelâsyon analizi sonucunda, iş yaşam kalitesi ile genel iş performansı, bağlamsal performans ve görev performansı arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çalışanların genel iş performansının, iş yaşam kalitesinden etkilenme düzeyi düşük seviyede, bağlamsal ve görev performansının iş yaşam kalitesi alt boyutlarından etkilenme düzeyi ise orta seviyededir.

İş yaşamı kalitesinin sosyal kaytarma davranışı üzerindeki etkisi: Hemşireler üzerinde bir araştırma

“…Uluslararası Hemşireler Birliği (International Council of Nurses-ICN), 2007'de yapılan hemşireler günü etkinlikleri kapsamında "Hemşirelik İş Yaşamı Kalitesi'' kavramına dayalı olarak "Olumlu Çalışma Ortamları: Kaliteli İşyerleri = Kaliteli Hasta Bakımı" konusunu ana tema olarak ele almış ve bu konudaki duyarlılığı artırmayı amaçlamıştır (Açık, 2019:1). Dünya Sağlık Asamblesinde de "Herkese Sağlık Stratejileri" doğrultusunda sağlık çalışanlarında önemli bir yere sahip olan hemşireliğin önemli olduğu belirtilerek, hemşirelik hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi, hemşirelerin motive edilmesi ve görevde tutulması için en uygun çalışma ortamının sağlanması gerektiği belirtilmiştir (Özlek, 1992;Tokmak, 2021). Brooks ve Anderson (2005), iyileştirilmiş hastane üretkenliğinin daha iyi bir iş yaşam kalitesi ile ilişkili olduğunu belirtmektedirler.…”

“…Bu bakımdan, çalışanın hayatında iş ve iş ortamı çok önemli ve doldurulamaz bir yere sahiptir. Uluslararası literatüre ilk defa 1972 yılında Uluslararası İş Yaşam Kalitesi Derneği tarafından Newyork'ta düzenlenen konferansta "Quality of Worklife" olarak (Erdem, 2010) giren iş yaşamı kalitesi kavramı, bir taraftan daha iyi çalışma koşulları oluşturmayı, örgütün verimliliğini artırmayı hedeflerken diğer taraftan da çalışanların niteliklerini ve iş tatminlerini artırmayı amaçlayan bir teknik olarak kullanılmaya başlanmıştır (Şirin, 2011;Tokmak, 2021). Bu nedenle, iş yaşamının kalitesi örgütteki çalışanların motivasyon (Kılıç ve Keklik, 2012), tatmin, işe bağlılık (Karaköse ve Bozgeyikli, 2012) ve yönetime katılım düzeyleriyle (Demirbilek ve Türkan, 2008) ilişkilidir (Kanten, 2014: 252).…”

“…Bu nedenle, iş yaşamının kalitesi örgütteki çalışanların motivasyon (Kılıç ve Keklik, 2012), tatmin, işe bağlılık (Karaköse ve Bozgeyikli, 2012) ve yönetime katılım düzeyleriyle (Demirbilek ve Türkan, 2008) ilişkilidir (Kanten, 2014: 252). Dolayısıyla iş yaşamı kalitesi çalışanların sadece işgörme kapasitelerini değil performanslarını da geliştirilebilir (Rismawati vd.,2015:43;Tokmak, 2021). Tam aksi durumda yani; çalışanların iş yaşamı kalitelerinin bekledikleri düzeyde olmaması halinde ise ne tür sonuçları olacağı konusunda kesin bir şey söylemek mümkün değildir.…”