Çanakkale Kentsel Yapısına Eleştirel Bir Yaklaşım: Butik Kent

Abstract

Butik kent, dünyada pek çok örneği olan, bilindik kent görünümünden uzak, kentin tamamına bisikletli ve yaya ulaşım mesafesinde olan, yer yer dar sokak tekstürüne sahip, kent insanının doğal, tarihi, kültürel, dini, sosyal, ekonomik ve rekreasyonel faaliyetlerini karmaşık kent koşullarından uzak daha ergonomik olarak sergiledikleri, pratik kentlerdir. Fransızca kökenli bir kelime olan "Butik" kelimesi, ülkemizde geçmişten gelen dükkan, mağaza anlamlarında kullanılırken, sonraları/günümüzde anlam genişlemesi ile birlikte tasarımı farklı, özgün, özenle yapılmış gibi anlamlarla da kullanılmaktadır. Bu açıdan, kullanıma bağlı olarak farklı tasarımlardan kaynaklı Çanakkale kent merkezinde trafiğe kapalı cadde ve sokakların varlığı söz konusudur. Kent dokusundaki bu yönelimde ve özellikle, kentin yapısal planlamalarıyla belirginleşen Butik Kent olma noktasında, konumu, yerleşim planı ve kompakt kent dokusunda olmasının yanı sıra Sivil Toplum Kuruluşları, kamu ve yerel yöneticilerden oluşan çoklu aktörlerin etkisi de tartışılmazdır. Ancak bu dinamizmin tersine, mevcut yapısı itibariyle kentin merkezi konumunda bulunan iskele donatısından kaynaklı araç trafiğinin kentin içlerine kadar yönelmesi, tüm yıl olduğu gibi, özellikle turizm mevsimine bağlı olarak da bunun artış göstermesi, Çanakkale'yi pratik kent algısından uzaklaştırmaktadır. Mevcut durumun görsellerle ve literatür çalışmalarıyla desteklendiği bu çalışmada iskele yapısı ve buna bağlı araç trafiğinden kaynaklı olumsuzlukların giderilmesi yönünde atılacak adımlar ile peyzaj planlamasına katkı noktasında sergilenecek rasyonel ve sürdürülebilir yaklaşımların bu doğrultuda alınacak kararlarla Çanakkale'nin butik kent yapısına büyük katkı sağlayacağı planlanmaktadır.