ÖzetDünyada önemli bir sağlık sorunu olan oral kanser, baş ve boyun kanserlerinin bir alt tipidir. Bu kanserler dünya çapında 6. en sık rastlanan malign tümörlerdir. Ağızdaki tüm malign tümörlerin % 90'ı skuamöz hücreli karsinomdur. Oral skuamöz hücreli karsinomun etyolojisi karmaşıktır. Özellikle gelişmiş ülkelerde en önemli risk faktörleri, sigara ve alkol alımıdır. (Türk derm 2012; 46 Özel Sayı 2: 90-5) Anah tar Ke li me ler: Oral mukoza, oral kanser, skuamöz hücreli karsinom
Sum maryOral cancer which is a significant world health problem is a subtype of head and neck cancer. They are the sixth most common malignant tumors worldwide. More than 90% of malignant tumors in the mouth are squamous cell carcinomas. Etiology of the oral squamous cell carcinoma is complex. The most important risk factors, especially in well-developed countries are tobacco smoking and alcohol exposure..
Gi riflOral mukozada gelişen malignitelerin %90'dan fazlasının skuamöz hücreli karsinom (SHK) olduğu belirtilmiştir. Bunun %30'a yakını dudakları etkiler. Ağız içi ve dildeki yerleşim, temas edilen maddelere göre değişiklik gösterir. Ağız içi kanserlerinin çoğunluğu ağız tabanına yerleşse de, yanak mukoza yerleşimi de temasa bağlı olarak sıklıkla bildirilmiştir.
Skuamöz Hücreli Karsinom SıklıkOral malignite gelişiminin Hindistan, Fransa, Güney Afrika, Brezilya ve Avustralya gibi ülkelerde sıklıkla arttığı bildirilmiştir 1 . Ülkemizde oral malignite sıklığı ile ilgili bir veri bulunmamakla beraber, dudak mukozası da düşünüldüğünde görülme sıklığının artmakta olduğu söylenebilir. Birinci derece akrabalarında oral SHK görülen kişilerde SHK gelişme sıklığı artmaktadır.
EtyopatogenezHastalık etyopatogenezinde ultraviyole radyasyonu (genelde alt dudağı etkiler), sigara, tütün, "betel" (benzopren, nitrozamin) çiğnenmesi, ayrıca oral HPV infeksiyonu, kronik alkol tüketimi, meyve ve sebzelerden fakir diyet, ağız içi hijyen bozukluğu ve diş protezleri risk faktörleridir 1 . Lökoplaki ve eritroplaki gibi oral mukozaya yerleşen bazı premalign hastalıkların SHK gelişme riskini arttırdığı bilinmektedir 1,2 . Bunların dışında oral liken planus, diskoid lupus eritematozus ve submukozal fibrozis riski arttıran hastalıklardır. Farklı çalışmalarda, immün süpresif hastalarda oral SHK sıklığının özellikle gençlerde arttığı gözlenmiştir. Lökoplaki, oral mukozanın en sık rastlanan premalign lezyonu olup, 50 yaş üstü erkeklerde daha sık rastlanır 1,3 . Eritroplaki, lökoplakiden daha az sıklıkta görülmesine rağmen malignite gelişme riski daha fazladır. Oral liken planusun genelde erozif ve ülseratif tiplerinde malign dönüşüm görülebilir (Resim 1). Bu hastalarda oral hijyen bozukluğu, dental işlemler, gıdalar ve sigara kullanımı gibi