ÖZEn son tanımlanan direnç mekanizması olan aktif dışa atım (effl ux) olayı, bakterilerde kazanılmış antibiyotik direncinin önemli nedenlerinden birisidir. Ökaryotik ve prokaryotik tüm hücre tiplerinde bulunan, hücre membranına yerleşmiş pompa proteinleri olan dışa atım sistemleri, ekzojen ve endojen kaynaklı çeşitli maddelerin hücre dışına atımından sorumludur. Bakteriyel pompa proteinleri; ATP Binding Cassette (ABC), Major Facilitator (MFS), Multidrug and Toxic Compound Extrusion (MATE), ResistanceNodulation -Division (RND) ve Small Multidrug Resistance (SMR) olmak üzere beş süper aile içerisinde gruplandırılmıştır. Dışa atım pompaları bazı patojenlerde antibiyotiklere karşı doğal dirençte rol oynarlar. Bu pompalar ayrıca, aşırı eksprese olarak ve diğer direnç mekanizmalarına katkı sağlayarak kazanılmış dirence neden olurlar. Dahası, dışa atım pompaları doğrudan veya dolaylı yollarla bakterilerin virülans özelliklerini kuvvetlendirebilirler. Dolayısıyla, dışa atım kaynaklı direncin önüne geçilebilmesi veya dirençli bakterilerin yeniden duyarlı hale getirilebilmesi için, geleneksel antibiyotiklerle kombine edilerek kullanı-ma sunulabilecek potansiyel pompa inhibitörleri, dirençle mücadelede ilgi çekici araştırma alanlarından birisidir. Bakteriyel pompa sistemlerini inhibe ettiği bilinen bazı bileşiklere örnek olarak; fenil-arjinin betanaftilamid (PAβN), INF271, INF55, karbonil siyanid m-klorofenil hidrazon (CCCP), rezerpin, 1-(1-naftilmetil) piperazin (NMP), birikodar, timkodar, verapamil, milbemisin, klorpromazin, paroksetin ve omeprazol verilebilir. Ancak özellikle toksisite problemlerinden dolayı, henüz klinik kullanımı olan bir pompa inhibitörü yoktur. Buna rağmen, dışa atım pompa inhibitörlerinin toksisitesi kabul edilebilir düzeyde olan etkili türevleri, önümüzdeki dönemlerde antibakteriyel formülasyonlara girebilir. Ayrıca endüstriyel ve akademik alanda faaliyet yürüten pek çok araştırmacı tarafından, pompa inhibisyonu özelliği keşfedilen doğal ve sentetik kaynaklı pek çok bileşik rapor edilmektedir. Bu çerçevede, patent başvuru örnekleri de olan çeşitli antibiyotik türevi (tetrasiklin, aminoglikozit ve fl orokinolon analogları) ve antibiyotik dışı bileGeliş Tarihi