Originalni naučni rad SažetakDepresija je najčešći afektivni poremećaj koji se javlja kao posljedica moždanog udara, takođe povezana i sa značajno otežanim ponovnim uspostavljanjem funkcionalnosti i kvaliteta života. Cilj rada bio je utvrđivanje značaja depresije na kvalitet života nakon moždanog udara, te utvrđivanje statističke značajnosti razlike depresivnog i nedepresivnog pacijenta nakon moždanog udara.U ispitivanje je bilo uključeno 50 pacijenata u kontrolnoj grupi, kao i 50 pacijenata u eksperimentalnoj grupi, oba pola, starosti od 18 do 86 godina života, hospitalizovanih na Klinici za psihijatriju i Klinici za neurologiju, Univerzitetsko Kliničkog centra u Banjoj Luci, zbog klinički dijagnostikovanog akutnog moždanog udara. Postojanje depresije procjenjivano je na osnovu autoanamnestički dobijenih podataka, kliničkog posmatranja. Za dijagnozu depresivnog poremećaja koristili smo Mini Internacionalni Neuropsihijatrijski Inervju (MINI), a za procjenu težine depresije upotrebljavali smo Hamiltonovu skalu za procjenu depresivnosti (HAMD), verziju sa 17 ajtema. Short form (SF-36 verzija 2.0) upitnik se koristio za procjenu kvaliteta života, omogućavajući da se otkrije uticaj različitih oboljenja na kvalitet života. Minor depresiju (skor HAMD 8-15) imalo je 50% (25 pacijenata), kao i major depresiju (skor HAMD ≥ 16) je imalo 50% (25 pacijenata). Dobijene vrijednosti ukazuju da je kvalitet života nakon moždanog udara značajno umanjen u odnosu na kvalitet života prosječne populacije (50.0). Nije prisutna statistički značajna razlika u težini poremećaja kvaliteta života kod pacijenata sa i bez depresivnog poremećaja (Mann-Whitney U, p=0.526).Ključne riječi: depresija nakon moždanog udara, kvalitet života
UvodDanas postoji veliko interesovanje za ispitivanje povezanosti depresije sa cerebrovaskularnim bolestima. Depresija nakon moždanog udara je česta komplikacija moždanog udara [1].Statističke analize pokazuju da svuda u svijetu postoji svijest o ogromnom značaju depresije kao oboljenja koje bitno utiču na ukupno zdravlje i funkcionalnost populacije. Zastupljenost različitih oblika depresije je velika, a količina vremena izgubljenog, odnosno oduzetog od normalne profesionalne aktivnosti, porodičnih interakcija i najzad kvaliteta življenja je ogromna.Problem postaje složenijim kada se zna da depresiju često prate i drugi, komorbiditetni mentalni poremećaji, a da je ona sama, čest pratilac somatskih oboljenja, što predstavlja značajan problem dijagnostike i liječenja u zdravstvenim ustanovama [2].Najčešće kliničke manifestacije depresije nakon moždanoga udara su velika i mala depresivna epizoda, čiji su simptomi vrlo slični onima kod depresije koja se razvija kasnije tokom života (u dobi iznad 65 godina) -vaskularna depresija.Ustanovljeno je da je pojava depresije nakon moždanog udara povezana sa značajno povećanim kognitivnim oštećenjem, mada je određen broj