W pracy omówiono technologię formowania stopów metali z zakresu stało-ciekłego. Przedstawiono kryteria termofizyczne jakimi powinien charakteryzować się stop przeznaczony do procesu oraz metody przygotowywania struktury globularnej w fazie ciekłej oraz stałej. Na przykładzie stopu aluminium z serii Al7075 oraz wysokowęglowej stali martenzytycznej określono wpływ zastosowania modyfikatorów na właściwości mechaniczne, mikrostrukturę oraz zakres temperatur pomiędzy solidusem a likwidusem.
SŁOWA KLUCZOWE: odlewanie tikstropowe, stal, modyfikacja, borThe paper describes Semi-Solid Metal Processing (SSM) of aluminum alloy and steel. The thermo-physical properties of alloys at semi-solid temperature range and methods globular microstructure preparation were discussed. Influence of modifier on mechanical properties, microstructure and solidus-liquidus range in Al7075 aluminum alloy and H18 martensitic steel was studied.
KEYWORDS: thixoforming, steel, modification, boron,
Zasady doboru stopów do procesuW procesach kształtowania tiksotropowego stopów metali wykorzystuje się równoczesną obecność fazy ciekłej i stałej w odpowiedniej proporcji (od 20 do 80% fazy ciekłej) [1]. Obszar występowania tych dwóch faz w stopach dotyczy przedziału temperatur pomiędzy likwidusem a solidusem, zgodnie z dwuskładnikowym układem równowagi, który został przedstawiony na rysunku 1a [2,3]. Odpowiedni zakres dwufazowy w stopach metali (obszar zaznaczony na zielono na rys. 1a) można osiągnąć przez krystalizację z fazy ciekłej lub nagrzewanie z fazy stałej [4].