Çocuk Cinsel İstismarını Önlemede Okul Temelli Cinsel İstismarı Önleme Programlarının Önemi

Abstract

Çocukların sağlığını tüm boyutlarıyla olumsuz yönde etkileyen cinsel istismar, acil önleme stratejilerinin uygulanmasını gerektiren global bir sorundur. Bu derlemenin amacı çocuk cinsel istismarını önlemede okul öncesi dönemden itibaren uygulanmaya başlanması gereken okul temelli çocuk cinsel istismarı önleme programlarının önemini ortaya koymaktır. Okul temelli cinsel istismarı önleme programları, çocuklara cinsel istismar hakkında bilgi verme, potansiyel istismar olaylarından kaçınma ve kişisel güvenlik becerileri kazandırmaya odaklanır. Literatürde cinsel istismarın önlenmesinde okul temelli cinsel istismarı önleme programlarının çocukların cinsel istismar ile ilgili kavramları ve kendini koruma becerileri konusundaki bilgilerini artırmadaki etkinliği kanıtlanmıştır. Ülkemizde uygulanmamasına karşın gelişmiş ülkelerde erken çocukluk döneminden başlayarak okul temelli cinsel istismarı önleme programları uygulanmakta ve çocukların cinsel istismara karşı uyanık, bilinçli ve donanımlı olmaları hedeflenmektedir. Bu programlar çoğunlukla Amerika, Kanada, İngiltere, İrlanda ve Avustralya’da deneysel çalışmalar ile değerlendirilmektedir. Son zamanlarda okul temelli programlar; Kore, Tayvan ve Çin’de değerlendirilmiştir. Okul temelli cinsel istismarı önleme programlarının ortak temaları; bedeni tanıma, uygun ve uygun olmayan dokunmayı tanıma, iyi ve kötü sırlar arasındaki farkı öğrenme, sır saklamama, riskli durumlarda “hayır” diyebilme, ortamdan ayrılabilme ve olayı güven duyduğu birine anlatmadır. Çocuk istismarının önlenmesinde okul temelli cinsel istismarı önleme programlarının etkinliği kanıtlanmasına rağmen Ülkemizde kullanılmadığı, bu alanda yapılan araştırmaların yetersiz olduğu ve hemşirelerin konuya ilişkin yapacakları araştırmaların sayısının ve niteliğinin artmasının önemine dikkat çekilmiştir.