Çocuklarda palyatif bakım Palliative care in children

Abstract

Çocuklarda palyatif bakım fiziksel, duygusal, sosyal ve spiritüel yönleri içeren aktif, bütüncül bir bakım yaklaşımıdır. Çocuk ve ebeveynlerin yaşam kalitesini güçlendirmeye odaklanır. Çocuklarda palyatif bakım erişkinlerden farklıdır ve farklı yaklaşımlara gereksinim vardır. Bu derlemede çocuk-larda palyatif bakım yaklaşımları, palyatif bakımın erişkin hastalardan farklı yönleri, palyatif bakım modelleri, yaşamı tehdit edici durumu olan çocukların ve ebeveynlerin gereksinimleri ve palyatif bakımda sağlık profesyonellerinin rolünün tartışılması amaçlanmıştır.Anahtar kelimeler: palyatif bakım, çocuklar, ebeveynler, sağlık profesyonelleri Palliative care in children is an active and holistic approach to care, involving physical, emotional, social and spiritüel aspects. It focuses on enhancement of quality of life for the child and parents. In this review, it was aimed to discuss palliative care approaches in children, the different aspects of palliative care from adult patients, palliative care models, children with life-threatening conditions and parents' needs, and the role of health professionals in palliative care. (1,2,3). Bir diğer deyişle, kronik ve yaşamı sınırlayıcı ya da tehdit edici durumlarla yaşayan çocuk sayısı artmış-tır. Bu koşullar altında tedaviye odaklı bakım felsefesi çocuk ve ailenin fiziksel, duygusal, sosyal ve spiritüel gereksinimlerinin giderilmesini önemseyen bakıma doğru yer değiştirmiştir (4).Palyatif bakım programları, kronik ve yaşamı tehdit edici hastalığı olan ve bu sorunlarla yaşayan bireylerin sayısındaki artış ve sağlık profesyonellerinin bu hastaların nitelikli bakımlarına yönelik ilgilerinin artması sonucunda son yıllarda hızla gelişmiştir (3). Yakın zamana dek palyatif bakım yalnızca yaşamın son dönem-lerindeki hastalar için uygun görülürken günümüzde palyatif bakım ilkelerinin, acının hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi hedeflenen hastalarda olabildiğince erken dönemlerde uygulanması gerektiği geniş bir kabul görmektedir. Bu anlayış değişikliği Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün yeniden şekillendirdiği palyatif bakım tanımında da belirgin bir biçimde göze çarpmaktadır. DSÖ 1990 yılında palyatif bakımı "Hastalığı ortadan kaldıran tedavilere yanıt vermeyen hastaların aktif, total bakımıdır" şeklinde tanımlamışken (5). 2002 yılındaki tanımda palyatif bakım "yaşamı tehdit eden durumlarla birlikte görülen sorunlarla karşı karşıya olan hastaların ve ailelerin yaşam kalitesini, ağrıyı ve fiziksel, psikososyal ve