Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Çocuk ve ergenler arasında zorbalığın yaygınlığı giderek artmaktadır. Ortaya çıkan bu durum giderek toplumsal bir sorun haline gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyet Ölçeği'ni Türkçe'ye uyarlayıp geçerlik ve güvenirlik çalışmasını gerçekleştirmektir. Ölçek 11 ile 18 yaş aralığındaki öğrencilerin zorbalık karşısında mağduriyetlerinin belirlenmesine yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmaya 347 kız ve 376 erkek olmak üzere toplam 723 ortaokul ve lise öğrencisi katılmıştır. Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları için dil geçerliliği, doğrulayıcı faktör analizi, iç tutarlık ve ölçüt bağlantı geçerlilik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi bulgularına göre ölçeğin özgün yapısındaki üç alt ölçekten oluşan yapısı doğrulanmıştır. Ayrıca, Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyeti ölçeği ile California Mağduriyet Ölçeği ve Siber Mağduriyet Ölçeği puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Güvenirlik için elde edilen bulgulara göre Cronbach alfa katsayısı ölçeğin geneli için .84, alt boyutlar için ise "Doğrudan Mağduriyet" için .92, "Dolaylı Mağduriyet" için .88 ve "Değerlendirilen Mağduriyet" için .88 olarak saptanmıştır. Test-tekrar test korelasyon katsayısı ölçeğin bütünü için .88, "Doğrudan Mağduriyet" için, .87, "Dolaylı Mağduriyet" için .85 ve "Değerlendirilen Mağduriyet" için ise .82 olarak bulunmuştur. Araştırma sonuçları Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyet Ölçeği'nin Türkiye'de ergenlerin zorbalık mağduriyeti ile ilgili deneyimlerini belirlemede güvenilir ve geçerli bir değerlendirme sağlayacağını göstermektedir.