Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri Kullanılarak Yapısal Bir Uygulama İçin Kompozit Malzeme Önceliklendirilmesi

Abstract

Malzeme seçimi yapısal/mekanik tasarım süreçlerinde çok önemli adımlardan biridir. Malzeme seçimi yapılırken analitik ve matematiksel ilkelere dayanan karar verme süreçlerinin daha iyi sonuç verdiği literatürde görülmüştür. Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) metotları malzeme seçiminde etkin ve sıklıkla kullanılan tekniklerdir. Bu çalışmada, değişik oran ve tipte kumaş, yüksek fırın cürufu ve epoksi içeren 8 adet kompozit malzeme arasından yapısal bir uygulamada kullanılmak üzere en uygun malzeme seçimi için farklı ÇKKV tekniklerinden yararlanılmıştır. Literatürde AHP ve TOPSIS teknikleriyle yapılan malzeme seçimine ek olarak ELECTRE I ve VIKOR yöntemleri kullanılarak elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Kompozit malzemelerin yoğunluk, aşınma hızı, mikro sertlik, çekme mukavemeti, eğilme mukavemeti, kayma mukavemeti ve darbe dayanımı gibi 8 farklı fiziksel-mekanik ve aşınma özelliklerini belirleyen kriterler kullanılarak sıralama ve seçim işlemleri uygulanmıştır. ELECTRE I ve VIKOR metotları kullanılarak alternatifler kendi aralarında en iyiden en kötüye doğru, her bir metot için ayrı ayrı sıralama yapılmıştır. ELECTRE I, VIKOR ve TOPSIS yöntemlerinden elde edilen sonuçlar birbirleriyle kıyaslanmıştır. Yapılan malzeme seçimi sıralamasında viskon kumaş içerikli %10-15 yüksek fırın cürufu ile %60- 55 epoksi içeren kompozit malzemelerin en iyi tercihler olduğu sonucu elde edilmiştir.