ÖzBu araştırmada, spontan melez tıbbi adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkilerinden klon seleksiyonu ile geliştirilmiş 60 adet A klonunun 2011 ve 2012 yılları yetişme sezonlarında drog yaprak verimi, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ bileşenleri belirlenmiştir. Tıbbi adaçayı klonlarında drog yaprak verimi 2011 yılında 45.6-188.4 kg da-1 ve 2012 yılında 26.4-638.0 kg/da arasında, uçucu yağ oranı 2011 yılında %0.60-1.90 ve 2012 yılında %1,11-2,53 arasında değişim göstermiştir. Adaçayı klonlarında en önemli uçucu yağ bileşeninin α-tuyon, 1.8-sineol, kafur ve β-tuyon olduğu tespit edilmiştir. 2011 yılında α-tuyon %0.8-29.5, β-tuyon %0.7-29.1, 1.8-sineol %1.0-30.5 ve kafur %0.4-19.1 arasında, 2012 yılında ise aynı bileşenler sırasıyla %1.0-53.2, %2.2-54.7, %2.8-34.0 ve %6.4-29.2 arasında değişim göstermiştir. Sonuç olarak drog yaprak verimi, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ kalitesi yüksek olan 10 adet A klonu (3, 8, 11, 14, 21, 26, 27, 35, 41 ve 51 nolu klonlar) belirlenmiş, bu klonların B klonları olarak tekerrürlü verim denemelerine alınmasına karar verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tıbbi adaçayı, klon seleksiyonu, drog verimi, uçucu yağ oranı ve bileşenleri
Yield and Essential Oil Characteristics of Clones Derived From Common Sage (Salvia officinalis L.) Population AbstractIn this study, various characteristics of 60 A type sage clones obtained by selection process starting from a spontaneous common sage (Salvia officinalis L.) population were investigated for drug leaf yield, essential oil content and composition. The ranges of the clone mean values were obtained for drug leaf yield as 45.6 and 188.4 kg da -1 in 2011, and 26.4-638.0 kg da -1 in 2012 growing season, and for essential oil content as 0.60 and 1.90% in 2011 and 1.11-2.53% in 2012 growing season, respectively. In the sage clones analysed, the most important essential oil compounds determined were α-and β-thujone, 1.8-cineole and camphor. In 2011 growing season, the contents of these volatiles were the following: α-thujone, 0. 8-29.5%; β-thujone, 0.7-29.1%; 1.8-cineole, 1.0-30.5% and camphor, 0.4-19.1%. In 2012 the chemical distributions were α-thujone, 1.0-53.2%; β-thujone, 2.2-54.7%; 1.8-cineole, 2.8-34.0% and camphor, 6.4-29.2%. Considering the drug leaf yield, volatile oil content and quality, 10 different clones out of 60 A clones (3, 8, 11, 14, 21, 26, 27, 35, 41 and 51) were chosen and will be advanced to B clones in repetitive yield experiments for further evaluation.