COVID-19’un küresel hisse senedi piyasalarının hareketleri üzerindeki etkisi ve Türkiye piyasası üzerine bir inceleme

Abstract

Finansal küreselleşme, 1980’li yıllarda gelişmiş ülkelerde ve 1990’lı yıllarda gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan sermaye hareket serbestlikleri ile birlikte önemli bir aşamaya geçmiştir. Bu aşamada sistemik risk unsurları artmış, olumsuz gelişme ve beklentiler tüm piyasalara hızla yayılarak etki edebilir hale gelmiştir. Hisse senedi piyasaları özelinde bakıldığında çok sayıda ülke piyasasının “küresel” piyasaya hızlı bir şekilde entegre olduğu görülmüş ancak söz konunu entegrasyonun düzeyi, tüm ülke piyasalarının güçlü bir şekilde birlikte hareket edecekleri seviyelere ulaşmamıştır. Yaşanan krizler karşısında kısa dönemde benzer reaksiyonlar gözleniyor olsa da şoklar sonrası hareketlilikler önemli farklılıklar gösterebilmektedir. Bu çerçevede, COVID-19 hastalığının Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020 tarihinde küresel ölçekte salgın ilan edilmesi ile hisse senedi piyasalarının birlikte hareketlerinde bir değişim olup olmadığı, olduysa değişimin ne şekilde olduğu temel bileşenler analizi ve değişim noktası analizi ile araştırılmıştır. Analizde 31.12.2020 tarihine kadar gerçekleşen günlük endeks hareketleri kullanılmıştır ve Türkiye ile birlikte 20 ülke piyasası dâhil edilmiştir. Ayrıca Türkiye hisse senedi piyasasının, ülkede salgının seyrine ilişkin açıklanan sayı ve kısıtlamalardan ne düzeyde etkilendiği de incelenmiştir.