Cumhurbaşkanliği Hükümet Si̇stemi̇ Ve Kamu Yöneti̇mi̇ne Etki̇leri̇

Abstract

ÖZ: Demokratik hükümet sistemlerinin en yaygın uygulamaları başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi ve parlamenter sistem olarak bilinmektedir. Günümüzde, bir asrı aşan bir süredir uyguladığı parlamenter sistemi terk etmeye hazırlanan Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak ifade edilen, başkanlık sistemi temelli ve Türkiye'ye özgü olarak hazırlanmış yeni bir sisteme geçiş sürecini yaşamaktadır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, kamu yönetiminin yapısı ve işleyişi üzerinde ciddi etkiler yaratacaktır. Yeni sistemde özellikle, kamu bürokrasisinin, kaldırılacak olan Başbakanlık kurumu bünyesindeki kurumların ve bakanlıkların bu etkileri en çok hissedecek temel yapılar olacağı aşikar gözükmektedir. Bu bağlamda kamu yönetiminde hızlı karar almaya dönük dinamik bir yapı tasavvuruyla yürütmenin başı olarak ekibini (yardımcıları ve bakanları) kuracak olan Cumhurbaşkanı, üst kademe kamu yöneticilerini atama ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri çıkarma yetkileriyle kamu yönetiminin ve bürokrasinin işleyişini domine edecektir. ABSTRACT:The most common applications of democratic government systems are known as the presidential system, the semi-presidential system and the parliamentary system.Recently, Turkey that prepared to leave the parliamentary system that implemented a very long time, is experiencing the transition to a new system that expressed as a Presidential Government System, based on presidential system and designed to be inherence to Turkey. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü DergisiCilt: 21 -Sayı: 39, Haziran 2018Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Presidential Government System will have serious effects on the structure and function of public administration. In this new system, especially the public bureaucracy, institutions and ministries within the Prime Ministry institution to be removed will be the most affected structures. In this context, the president as a head of executive power, will constitute his team (assistants and ministers) to create a dynamic structure to make a rapid decision in public administration and the president will dominate the functioning of public administration and bureaucracy with the powers of appointing top executives and ordinance power.

The Presidential Security and Foreign Policies Council as an Example of a Bureaucratic Politics Model in the Context of Foreign Policy Decision- Making Models

“…2017 yılında gerçekleşen referandum ile Anayasa değişikliğine gidilmiş ve 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak nitelendirilen kendine has özellikleriyle yeni bir hükümet sistemine geçilmiştir. Cumhurbaşkanının ana aktör olarak görüldüğü sistemde politika kurulları ve ofisler politika yapımında yardımcı aktörler olarak konumlandırılmıştır (Akman ve Akçay, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin temel özelliklerine bakıldığında (Güler, 2018, s. 312, Akman, 2019  Cumhurbaşkanına bağlı konumlanan ve tüm bakanlıkları ilgilendiren konularda yeni yapılanmalara gidilmiştir.…”

Untitled

“…NWD yaklaşımındaki "devletin rolünün yeniden doğrulanması" düşüncesinin uygulamada karşılık bulması bakımından bürokrasinin yapı ve işleyişinin hızlı karar alma ve uygulama mekanizmalarıyla desteklenmesi büyük önem arz etmektedir. CHS'yi konu edinen çalışmalara bakıldığında bu hususa özellikle dikkat çekildiği görülmektedir (Gülener ve Miş, 2017;Güler, 2018;Sobacı ve diğerleri, 2018 -Liiv, 2008-Liiv, /2009, NWD yazınının odak noktasını çoğunlukla idari ilkeler, demokrasinin tesis edilmesi, değişen ve dönüşen sorunlar karşısında devletin rolü ve bürokrasinin iç işleyişi gibi hususlar oluşturmuştur (Lynn, 2008(Lynn, /2009Drechsler, 2009;Greve, 2010;Pollitt ve Bouckaert, 2011).…”

“…NWD yaklaşımındaki "devletin rolünün yeniden doğrulanması" düşüncesinin uygulamada karşılık bulması bakımından bürokrasinin yapı ve işleyişinin hızlı karar alma ve uygulama mekanizmalarıyla desteklenmesi büyük önem arz etmektedir. CHS'yi konu edinen çalışmalara bakıldığında bu hususa özellikle dikkat çekildiği görülmektedir (Gülener ve Miş, 2017;Güler, 2018;Sobacı ve diğerleri, 2018). Bürokrasiyi daha etkin ve etkili kılmak, hızlı karar almak ve kararları hızlı bir şekilde uygulamak amaçlarıyla oluşturulan Cumhurbaşkanlığı teşkilatına bağlı birimler, bu bakımdan NWD yaklaşımıyla örtüşen bir görüntü çizmektedir.…”