Dahi̇lde İşleme Reji̇mi̇ni̇n Uluslararasi Ti̇caret Ve Sanayi̇ Üreti̇mi̇ Üzeri̇ndeki̇ Etki̇leri̇: Türki̇ye Üzeri̇ne Ampi̇ri̇k Bi̇r Araştirma

Abstract

Dâhilde işleme rejimi, Türkiye'de üretim ve ihracat düzeyini arttırmak amacıyla ülke içerisinde bulunmayan veya daha uygun maliyetlerle gerekli hammaddelerin elde edilmesini ve üretim sonucunda ihracatın arttırılmasını hedefleyen bir teşvik sistemidir. Çalışma kapsamında Türkiye'de dâhilde işleme rejiminin sanayi üretimi ve ihracat hacmi üzerindeki etkileri, 2012-2019 yılları arasında aylık frekanstaki veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkileri değerlendirmek amacıyla Gregory-Hansen eşbütünleşme testi, nedensellik ilişkilerini incelemek için ise Granger ve frekans alanı nedensellik testleri kullanılmıştır. Analizler neticesinde, dâhilde işleme rejimi, sanayi üretim endeksi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı arasında uzun dönemli bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, sanayi üretim endeksi ve dâhilde işleme rejimi arasında iki yönlü bir nedensellik ilişkisi olup, sanayi üretim endeksinden dâhilde işleme rejimine doğru kısa, orta ve uzun dönemde nedensellik ilişkisi olduğu görülürken; dâhilde işleme rejiminden sanayi üretim endeksine doğru ise orta ve uzun dönemde nedensellik ilişkisinin var olduğu görülmüştür. Ayrıca dâhilde işleme rejiminden ihracatın ithalatı karşılama oranına doğru kısa ve orta dönemde tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunduğu ortaya koyulmuştur.