Streszczenie. Celem opracowania było przeprowadzenie analizy opłacalności produkcji mleka w gospodarstwie typu farmerskiego w dwóch okresach -pierwszym przed przystąpieniem Polski do UE (od 1998 do kwietnia 2004 r.) i drugim po przystąpieniu (od maja 2004 do 2012 r.). Uzyskane dane umożliwiły wyliczenie średnich rocznych wartości z następujących pozycji w kalkulacji: stanu krów, produkcji mleka sprzedanego, produkcji mleka paszowego, ceny zbytu mleka, odchowu cieląt, sprzedaży żywca wołowego, sprzedaży krów wybrakowanych, łącznych przychodów z produkcji mleka, kosztów bezpośrednich, kosztów pasz, kosztów obsługi, kosztów pośrednich z amortyzacją, łącznych kosztów produkcji mleka, kosztów bezpośrednich produkcji 1 l mleka, kosztów całkowitych produkcji 1 l mleka, zysku/straty z produkcji bydła, zysku/straty z produkcji 1 l mleka, wartości produkcji przypadającej na 1 krowę, zysków/straty z produkcji mleka przypadającej na jedną krowę, relacji ceny zbytu mleka do kosztów produkcji oraz wskaźnika opłacalności produkcji mleka. W badaniach dokonano także zestawienia: zysków / strat z produkcji 1 l mleka oraz wskaźników opłacalności produkcji w analizowanych latach. Wykazano, że po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w analizowanym gospodarstwie pod względem statystycznym wysokoistotnie zmieniły się przychody i koszty związane z produkcją mleka surowego. Wartości tych parametrów wzrosły w odniesieniu do okresu wcześniejszego. Odnotowano wzrost produkcji mleka oraz zysku przypadającego na jedną krowę, co najprawdopodobniej było skutkiem realizowanej pracy hodowlanej i uzyskiwanego postępu genetycznego oraz produkcyjnego w stadzie. Jednakże porównując okres przed przystąpieniem Polski do UE i po nim nie odnotowano różnicy statystycznie istotnej w przypadku zysku/straty przypadającej na produkcję 1 l mleka oraz wskaźnika opłacalności produkcji mleka. Okres po przystąpieniu Polski do UE, w relacji do okresu poprzedzającego, charakteryzował się bardziej dynamicznymi zmianami wskaźników opłacalności produkcji mleka surowego, co wpłynęło na mniejszą stabilność poziomu rentowności tej gałęzi produkcji zwierzęcej.