De Brusselse bevolking: een demografische doorlichting

Abstract

Kaart 2. Aandeel kinderen (0-4 jaar) in de totale bevolking: Brussels gewest (2001) Cartografie: VUB -Interface Demography Bron: ADSEI (NIS) -Algemene socio-economische enquête 2001gelijk is. In de recente Brusselse bevolkingspiramides wordt de basis daardoor opnieuw steeds breder. Wanneer we de geboorten naar gemeente uitsplitsen stellen we de sterkste groei vast in de armere gemeenten van de eerste kroon (tabel 1). In deze wijken leeft vandaag de jongste bevolking van het gewest met de grootste proportie aan jonge kinderen (kaart 2). De analyse van de geboortecertificaten toont aan dat in het BHG ongeveer 28% van de kinderen geboren wordt in een huishouden waar de ouders niet over een inkomen uit beroep beschikken. Een groeiende diversiteitDe bevolking van Brussel wordt steeds diverser in samenstelling maar het aandeel inwoners met de Belgische nationaliteit blijft de laatste jaren relatief constant door de talrijke nationaliteitswijzigingen (tabel 2 schappen die soms naast elkaar leven met weinig interactie. In het dagelijkse leven komen bepaalde fracties van de Brusselse bevolking nauwelijks met elkaar in contact. Deze de facto segregatie is een uitdaging voor de leefbaarheid van de stad op lange termijn en vormt vooral een probleem voor de volwaardige onplooiing van jonge mensen die in de armere wijken opgroeien. Toch zijn er ook heel wat wijken waar op een opmerkelijke manier mensen met zeer diverse socio-economische en culturele achtergrond samenleven. Toenemende bevolkingsdrukDe bevolkingsprojecties voor Brussel voorzien dat bij het aanhouden van de huidige demografische tendenzen de 19 Brusselse gemeenten tegen het midden van deze eeuw ongeveer 1 miljoen 300.000 inwoners zullen tellen (tabel 3). Deze projecties houden geen rekening met de mogelijkheden voor de aangroei van het woningpark, noch met de gevolgen van een toenemende demografische druk op de prijs van het wonen. Het is echter overduidelijk dat een dergelijke demografische evolutie het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor een belangrijke uitdaging zal plaatsen. Een antwoord zoeken op een groeiende dualiseringDe socio-economische kloof tussen de Brusselse agglomeratie en haar suburbane (of peri-urbane) periferie wordt groter, vooral door een toenemende sociaal selectieve interne emigratie (de toegang tot de suburbane ruimte is steeds meer beperkt tot de welstellende categorie van de bevolking). Deze socio-economische dualisering overlapt met de complementariteit van de ruimte op demografisch vlak in de levenscyclus van individuen en huishoudens: de stad biedt troeven aan jongeren en de huidige inrichting van de peri-urbane ruimte komt tegemoet aan de verwachtingen van de 30-tot 45-jarigen en hun kinderen. In weerwil van haar problemen, speelt de stad een sociale rol die steeds minder door de perifere ruimte kan verzekerd worden onder meer door het type woningaanbod (weinig of geen sociale woningen, beperkt en sinds de jaren 1980 krimpend huuraanbod). Uiteraard kunnen we proberen hierop in te grijpen onder meer door aanpassingen aan het woningen...

Brussels as an international city

“…Of the 1,048,491 Brussels residents counted in 2008, 295,043 (28.14%) were not Belgian nationals. When the number of Belgian citizens of foreign origin is added the figure rises to 50% of the population who have non-Belgian points of reference (Deboosere et al, 2008). Although members of the population are diversely affected by the city's international position as such, this high proportion of residents coming from a variety of horizons is the basis for the city's links with numerous spots on the globe.…”

Brussel, internationale stad

“…De buitenlandse immigratie is al zeer sterk en blijft stijgen (Deboosere et al, 2008), terwijl een geïnte-greerd beleid van ontvangst en integratie uitblijft. Het is raadzaam de aanpak te coördineren en zich in te spannen om de nieuwkomers te helpen in contact te treden met de Brusselse werkelijkheid.…”

Gevoelens van onrechtvaardigheid en complottheorie. Opvattingen van migrantenjongeren en jongeren met een Afrikaanse migratieachtergrond (Marokko en subsaharaans Afrika) in kansarme wijken van Brussel

“…De oude arbeiderswijken die het stadscentrum vormen en errond liggen, vormen een « arme halve maan » [Mistiaen, Meert & Kesteloot, 1995]. Ten gevolge van aggregatie en segregatie, waarbij een stads-en huisvestingsbeleid wordt gecombineerd met het « klassieke effect van de kettingmigratie » [Deboosere et al, 2009] Lapeyronnie [2008] voor Frankrijk onderstreepte, ondanks grote verschillen waarop in dit artikel wordt teruggekomen, bepaalde wijken in Brussel tot getto's verworden. In de arme halve maan is de gettovorming het gevolg van het feit dat migranten en hun nakomelingen door de situatie op de woningmarkt en discriminaties op school en de arbeidsmarkt noodgedwongen in bepaalde wijken moeten blijven wonen.…”