SummaryIntroduction: The need for pro-health behaviour emerges most frequently in situations of a life change, a disease or an increased risk of falling ill. Cancer usually leads to abandonment or limitation of the life activity pursued so far. Pro-health behaviour is one of the necessary conditions of returning to fitness. Poland belongs to a group of countries with an average incidence of breast cancer, but the awareness level of disease prevention is still insufficient. Mastectomy is a strenuous treatment for a woman, both physically and psychologically, and the new situation demands change in the previous way of life.Aim of the study: The main objective of the paper was to evaluate health factors among women after mastectomy.Material and methods: The researched material was collected using standardized research tools: Health Behaviour Inventory and List of Health Criteria. The research was conducted among 104 women after radical treatment of breast cancer.Results: The dominant type of health behaviour was preventive behaviour (M = 3.72), while correct dietary habits were the least valued (M = 3.01). Differences were pointed out in valuing health by the respondents, depending on the examined demographic features.Conclusions: The general health behaviour was at a level above the average (M = 86.09). A relation of demographic features to preferred health behaviour was observed, according to the education level (r s = -0.22) and duration of the disease (r s = 0.24). The respondents put the highest value on health understood as a condition (M = 1.36) and not as an effect of conscious actions, and identified it with the ability to enjoy life.Key words: mastectomy, health behaviours, health determinants, lifestyle, women.
StreszczenieWstęp: Potrzeba zachowań prozdrowotnych pojawia się najczęściej w sytuacjach zmiany życiowej, choroby lub zwiększonego ryzyka zachorowania. Choroba nowotworowa powoduje zwykle zaniechanie bądź ograniczenie dotychczasowej aktywności życiowej. Zachowania prozdrowotne są jednym z niezbędnych warunków powrotu do sprawności. Polska należy do grupy krajów o średniej zapadalności na nowotwór piersi, jednak poziom świadomo-ści profilaktyki w tym zakresie wciąż jest niedostateczny. Mastektomia jest zabiegiem obciążającym dla kobiety zarówno somatycznie, jak i psychicznie, a nowa sytuacja wymusza zmianę dotychczasowego trybu życia.Cel pracy: Ocena uwarunkowań zdrowia wśród kobiet po mastektomii. Materiał i metody: Materiał badawczy zebrano, wykorzystując narzędzia standaryzowane: Inwentarz zachowań zdrowotnych oraz Listę kryteriów zdrowia. Badania przeprowadzone zostały wśród 104 kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi.Wyniki: Dominującym rodzajem zachowań zdrowotnych były zachowania profilaktyczne (M = 3,72), zaś najniżej ocenianym: prawidłowe nawyki żywieniowe (M = 3,01). Wykazano istnienie różnic w wartościowaniu zdrowia przez respondentki w zależności od badanych cech demograficznych.Wnioski: Respondentki osiągnęły ogólny wynik zachowań zdrowotnych na poziomie ponadprzeciętnym (M = 86,09)....